در مورد پيشينه تاريخي شهرستان كرج منابع مكتوب، بسيار محدود است. سرزمين كرج در طول تاريخ به دليل مجاورت با سه كانون: «سرزمين هاي كناره ي درياي خزر» در شمال، «سرزمين قزوين» در غرب، و «ري» در شرق شاهد تحولات و حوادث زيادي بوده و بدون شك اين تحولات و جريانات بر سرزمين كرج و مردمان آن تاثيرات فراوان داشته است .
دامنه سلسله جبال البرز از ديرباز به دليل آب وهواي مناسب و رودخانه هاي جاري و پناهگاه هاي مطمئن، هميشه محل استقرار و سكونتگاه هاي موقتي و دائمي اقوام و گروه¬هاي مختلف بوده است . طبق اسناد و منابع تاريخي و آثاري همچون تپه هاي باستاني آق تپه و مردآباد در حاشيه شهر، بقاياي معابد و قلعه هايي مثل: قلعه شاه دژ ، قلعه دختر ،قلعه كلاك، قلعه سنگ كسيل و دژهاي استوار در جاده كرج – چالوس و نيز تختگاه هايي چون: تخت رستم و تخت كيكاووس در جنوب كرج و ديگر آثار تاريخي و باستاني همگي گوياي مسكوني بودن اين سرزمين در دوران پيش از اسلام است. حمدالله مستوفي در سده هشتم هجري قمري كن و كرج را از ولايات تابع طالقان برشمرده و در ذكر رودخانه‌هاي عراق عجم از كوه رود نام مي‌برد كه ويژگي‌هاي آن به طور دقيق قابل تطبيق با رودخانه كرج است.
براساس منابع و شواهد تاريخي، رفت و آمد كاروان ها تا پيش از حمله مغول به شهر ري از راه سگزآباد و كناره شهريار انجام مي گرفت ولي در زمان حكومت مغول، راه دوم يعني راه قزوين – كرج به ري ترجيح داده شد و آثار تاريخي بر جاي مانده همچون كاروانسراها و پل ها و قلعه ها در حاشيه جاده كرج بيانگر اين موضوع است. آورده شده: هلاكوخان - نوه ي چنگيز - با گذر از اين سرزمين پايگاه قدرت اسماعيليان در الموت را نابود ساخت .
با مطالعه تاريخ پل صفويه اين احتمال وجود دارد كه در دوران حكومت صفويان پل حاضر بر روي بقاياي پل قديمي مربوط به دوره هاي پيش از صفويه انجام شده است. از ديگر بناهاي ساخته شده در دوران صفويان مي توان بناي امام زاده حسن كرج را نام برد .
زماني كه آقامحمدخان قاجار در سال ۱۲۱۰ ، تهران را پايتخت كشور اعلام كرد، كرج به علت مجاورت با پايتخت روز به روز آبادتر و با اهميت تر شد، طوري كه مي توان گفت باشكوه ترين دوران اين منطقه، دوره قاجاريه و به ويژه عصر فتحعلي شاه و ناصرالدين شاه بوده است .
در آخر بد نيست اضافه كنيم؛ اگر كلمه كرج را از ريشه كراج بگيريم به معناي بانگ و فرياد است كه البته با سابقه تاريخي آن نيز در ارتباط است. چراكه در تپه ها و قلعه هاي به جا مانده، آثاري از آتش افروزي جهت خبر رساني و ديده باني مشاهده مي شود. به اين صورت كه ديده بانان در مواقع جنگ از طريق آتش افروزي، مردم را از هجوم دشمنان باخبر مي ساختند. آثار به جا مانده در گوشه و كنار اين جلگه وسيع و در حاشيه هاي ارتباطي كهن، در تپه هاي آتشگاه كلاك، قلعه دختر شهرستانك، كوه هاي مرادتپه، همچنين آثار دوران اسلامي همچون برج ميدانك مغولي، پل و كاروانسراي شاه عباسي و نمونه هاي از اين قبيل، گوياي استمرار استقرار در اين منطقه است .

استان البرز در بخش كشاورزي به دليل داشتن شرايط اقليمي ممتاز، خاك حاصلخيز، خاكدار بودن بيش از ۷۰ درصد از اراضي، كيفيت مناسب و مطلوب آب هاي سطحي و زيرزميني، وجود شرايط كشت دوم و سوم در برخي نقاط، وجود نهالستان براي عرضه به كل كشور و به ويژه امكان تصفيه و بازيافت فاضلاب در بخش كشاوري داراي موقعيتي استثنايي است و يكي از استان هاي مهم كشور در بخش توليد محصولات كشاروزي محسوب مي شود.
گستردگي صنايع تبديلي وغذايي دراستان ، وجود زمينه ي سرمايه گذاري در توسعه وگسترش كشت هاي گلخانه اي براي توليد محصولات جاليزي، امكان گسترش ظرفيتهاي توسعه ي صادرات با وجود فرودگاه پيام، وجود پتانسيل ژنتيكي دامي دردامپروري وامكان پرورش ماهي هاي سرد آبي ازجمله موارد بارزمشاغل اقتصادي دركرج است .
از ديگر صنايع فعال در استان مي توان: صنايع غذايي، نساجي، چرم سازي، صنايع سلولزي وكشاورزي را نام برد .
دربخش معادن وجود سنگ آهك وگچ ، معادن ساختماني، مس، ذغال سنگ، نمك، سيليس ومعادن شن وماسه را نبايد ناديده گرفت.
با اين وجود؛ بيشتر شاغلان استان به ترتيب دربخش خدمات، صنعت وكشاورزي مشغول هستند.

استان البرز به علت مهاجرت پذيري داراي تركيب مختلف اقوام است. از اقوام ساكن در شهرستان كرج مي توان به اقوام لر، كرد، گيلكي، يزدي، ترك، مازندراني و خوزستاني اشاره كرد كه به صورت غير متمركز در نقاط مختلف استان ساكن هستند و به اين زبان ها نيز صحبت مي كنند. اما گويش اصلي مردم كرج، گويش كرجي است .

 1- رودخانه كرج و سد امير كبير

رودخانه كرج از كوه‌هاي سر به فلك كشيده رشته كوه‌هاي البرز در شمال كشور ايران سرچشمه گرفته و در انتها به درياچه نمك واقع در نزديكي شهر قم وارد مي‌شود. اين رودخانه قبلا تمامي باغات شهر كرج و منطقه ييلاقي سرحد آباد و شهر شهريار و ساوجبلاغ را آبياري مي‌كرد ولي در چند سال اخير به دليل رشد بي‌رويه در كلان شهر تهران ميزان عمده آب اين رودخانه براي مصرف شرب به تهران منتقل مي‌شود.
سد امير كبير (سد كرج) كه در مقياس جهاني يكي از بزرگترين سدهاست اولين سدچند منظوره ايرانمحسوب مي گردد . سد امير كبير در شمال شهر كرج و در 25 كيلومتري محور كرج به چالوس واقع شده و درياچه اين سد كه به و سيله رودخانه پرآب كرج تغذيه مي‌گردد يكي از مهمترين مركز طبيعي پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان و نمونه نادر خال قرمز است كه امكانات مطلوبي را جهت ورزش مفرح و پر طرفدار ماهي‌گيري فراهم آورده است.

طول اين درياچه در زمان تكميل بودن ظرفيت آب پشت سد به مسافتي بالغ بر 5500 متر مي‌رسد و محيط بسيار مناسبي براي انواع ورزش‌هاي آبي از جمله اسكي روي آب و قايقراني و غواصي است.

2- غار يخ‌مراد

غار يخ‌مراد واقع در كيلومتر 60 محور كرج به چالوس در روستاي كهنه‌ده يكي از ديدني‌هاي منطقه كرج است كه از نظر زمين‌شناسي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و مي‌تواند تفرجگاهي مناسب جهت سياحان، كوهنوردان و خانواده‌ها باشد.

3- پارك دكتر چمران

منطقه خوش آب و هواي كرج يكي از مهمترين مناطق پرورش گل در ايران بوده و گل گوهر شب‌چراغ نيز به طور استثنايي تنها در اين منطقه قابل توليد و پرورش است. پارك دكتر چمران از اواسط بلوار سر سبز ورودي اصلي شهر كرج كه به همان نام است آغاز شده و منطقه وسيعي را تا تپه هاي كلك و ورودي جاده چالوس در بر مي‌گيريد.

رودخانه كرج از ميان اين پارك نيمه طبيعي گذر مي‌كند و كناره اين رودخانه تفرجگاه مناسبي براي اهالي كرج در ايام تعطيل بوجود آورده و نيز اين پارك داراي يك شهر بازي زيبا براي بازي كودكان است. از ديگر امكاناتي كه در اين پارك وجود دارد سينما تاتر وزارت فرهنگ ايران است كه در ضلع شمال غربي اين پارك واقع شده و مهمترين سالن اجتماعات هنرمندان و ديگر اهالي كرج است.

4- ارتفاعات و پيست بين المللي اسكي ديزين

از معروف‌ترين و مشهورترين ارتفاعات ايران و جهان است كه در شمال كرج واقع گرديده است. اين ارتفاعات كه در زمستان و بهار پوشيده از برف است مهمترين پيست اسكي كشور و منطقه خاورميانه را در خود جاي داده و همه ساله پذيراي تعداد زيادي از توريست‌هاي داخلي و خارجي جهت ورزش مفرح اسكي است.

همچنين پيست اسكي روي چمن در فصل تابستان طرفداران زيادي را به سمت ديزين جلب مي‌نمايد. در تابستان نيز ارتفاعات پوشيده از انواع گل‌هاي وحشي و گياهان دارويي و همچنين داراي هواي خنك است. لازم به ذكر است كه يكي از مهمترين و مجهزترين امكانات رفاهي و تفريحي شامل هتل و رستوران و تله كابين و تله اسكي در اين ارتفاعات وجود دارد .

5- جاده كوهستاني كرج به چالوس

جاده كوهستاني و پر پيچ و خم چالوس يكي از نادر ترين جاده‌هاي كوهستاني در جهان است . نمونه آن در جهان جاده اي است در كشور اروپايي سوييس كه در ميان كوه‌هاي آلپ قرار گرفته و  مسافت آن نصف طول جاده كرج به چالوس است‌.
از ديدني‌هاي اين جاده مي‌توان طبيعت مختلف آن‌را نام برد كه در يك زمان داراي طبيعت خشك، برفي و سرسبز با ابرهاي فرو رفته در دل كوه‌هاي البرز است. از ديگر ديدني‌هاي آن قرار گرفتن صخره‌هاي عظيم بر بالاي سر جاده و تونل بزرگ و طويل كندوان را نام برد.

6- منطقه سرسبز كردان

منطقه كردان يكي از سرسبز ترين و زيباترين مناظر ديدني كرج را با انبوهي از باغات پر بار كرج را دراختيار دارد و داراي جاده‌اي همانند جاده چالوس در مسافتي كوتاه‌تر از آن و رودخانه اي در كنار آن به همان شكل است كه تفرجگاه بسياري از مردم كرج در ايام تعطيل به خصوص روز سيزده به در است.

عمده‌ترين‌ صنايع‌ دستي‌ استان‌ را قلم‌ زني‌ روي‌ مس‌ و برنج‌، خراطي‌ و سبدبافي‌، خاتم‌كاري‌، شيشه‌گري‌، تراش‌ و نقاشي‌ روي‌ شيشه‌، زيلوبافي‌، نقاشي‌ روي‌ چرم‌، قاليبافي‌، سفال‌گري‌، حصيربافي‌،ورني‌بافي‌، دست‌بافي‌، چاپ‌ باتيك‌، جاجيم‌ و گليم‌ بافي‌، رويه‌ پشتي‌، جوال‌، خورجين‌، رنگرزي‌ و ريسندگي‌تشكيل‌ مي‌دهند.