رودبار از جمله شهرستان‌هاي جنوبي استان گيلان است كه با ويژگي‌هاي متمايز از ساير نقاط گيلان و جود مناظر بسيار زيبا در ارتفاعات پوشيده از درختان هميشه سبز زيتون، آبهاي معدني گوارا و نيز پيشينه تاريخي و ديرينگي فرهنگي منطقه؛ اين شهرستان را به يكي از پتانسيل هاي مهم گردشگري تبديل كرده است.
تپه هاي باستاني مارليك، گردكول، گلشني و پنج تپه، قلعه كوه، كاروانسراي شاه عباسي، سد منجيل، آتشفشان دلفك يا درفك يا دال فك (به معني آشيانه عقاب)، درخت سرو منجيل با قدمت بيش از هزار سال و ارتفاع 80 متر، سوسن چلچراغ يا سوسن سفيد در كوه هاي عمارلوي رودبار (روستاي داماش)، چشمه هاي آب معدني سنگ رود، چشمه كلشتر منجيل، چشمه آب گرم ماستخور، چشمه لويه، شاه شهيدان عمار لو و پل خشتي لوشان از جمله ديدني هاي اين شهرستان محسوب مي شود.

از جمله ديدني هاي شهرستان رودبار چشمه آب گرم ماست خور است. اين چشمه در دهكده "ماست خور" در 5 كيلومتري شهر رودبار و در غرب سد منجيل قرار دارد و آب آن هنگام خروج از مظهر خود جوشان و گرم است. اهالي منطقه معتقدند كه استحمام در اين چشمه آب گرم بسياري از بيماري هاي استخواني و رماتيسمي را درمان مي كند.

روستاي سيبن (sibon) در استان گيلان و در شمال بخش خورگام قرار دارد. جايي در ارتفاع 1450متري بالاتر از سطح دريا كه از شمال به صخره بلند كمربن و جنگل هاي راش، از جنوب به روستاي گوفل، از شرق به روستاي گلنگش و از جنوب غربي به روستاي چهيش محدود مي شود.

آب و هواي معتدل اين روستا در بهار و تابستان باعث مي شود كه جمعيت 480 نفري آن پذيراي صدها گردشگر گيلك از شهرهاي اطراف باشند. در عوض زمستان هاي سيبن آنقدر سرد و برفي است كه كمتر كسي از ساكنان روستا جرات مي كند زمستان را در اين منطقه سر كند.

فاصله روستا تا شهر رستم آباد 40 كيلومتر وتا مركز بخش در حدود 8كيلومتر است بنابراين سفر به سيبن به معني يك سفر روستا گردي تمام عيار است كه در آن مجبور مي شويد تمام وقتتان را در روستا بگذرانيد و مايحتاجتان را از روستائيان تهيه كنيد.

روستاي سيبن كشتزاري در جنوب دارد و مراتع سرسبز و يك جنگل زيباي راش در شمال. به همين دليل، با تغيير فصل سيبن هر بار رنگ عوض مي كند و با طبيعت يكرنگ مي شود. علاوه بر اين، در طبيعت اين روستا مي توانيد بابونه، مهر سليمان (شقاقل)، گل چاي، گل گاوزبان و... بچينيد و با خود به شهر بياوريد.

اگر گذارتان به سيبن افتاد، حتما سري به حمام قديمي اين روستا بزنيد كه درمركز روستا قرار دارد. قسمت اعظم اين حمام در خاك مدفون شده و درصورت مرمت مي تواند از نقاط ديدني و گردشگر پذير روستا و منطقه باشد.
علاوه بر اين، در سفر به سيبن مي توانيد سري به كوچه باغ هاي منطقه بزنيد و معماري روستايي را از نزديك ببينيد. معماري اين روستا تلفيقي از معماري مدرن و قديمي است كه ديوارهاي سنگي و طاق هاي چوبي و شيرواني را در خانه هاي دو طبقه، در كنار ساختمان هاي آجري و آهني نشانده است.

اقتصاد روستا مبتني بركشاورزي و دامداري است و عمده مصولات كشاورزي روستا گندم جو و عدس است. علاوه بر اين، فراورده هاي دامي اين روستا هم كيفيت مرغوبي دارند و شما را وسوسه مي كنند كه بساط سرشير و كره محلي را براي صبحانه به پا كنيد و ظهر را با كباب گوشت تازه و دوغ محلي بگذرانيد!

يادتان باشد در سفر به سيبن حتما از صنايع دستي مردم اين روستا ديدن كنيد و سوغاتي بخريد. جوراب هاي پشمي و ساير لباس هاي بافتني از مهم ترين صنايع دستي روستا هستند كه معمولا در زمستان ها بازار گرمي دارند.
براي سفر به سيبن بعد از رسيدن به بخش خورگام در شهرستان رودبار، دو گزينه داريد. يا مسير رستم آباد – دفراز- پس طالكوه –سيبن را در پيش بگيريد يا از راه رستم آباد – حشمت آباد – بره سر –گوفل – سيبن بگذريد.

منبع: lidomaa.tebyan.net

سواحل زيباي چمخاله كه در 9 كيلومتري شهر قرار دارد .سواحل لنگرود به دليل برخورداري از مناظر زيبا و كرانه هاي پوشيده از جنگل و همچنين آرامش طبيعي آن از بهترين نواحي توريستي گيلان است. همچنين با داشتن امكانات اقامتي هتل و مهمانسرا و مجتمع توريستي توسكا به عنوان يكي از مهمترين تاسيسات توريستي گيلان در اين ناحيه قرار دارد.
پارك فجر كه بزرگترين پارك شهرستان مي باشد با امكانات قايق سواري كه در قسمتي از تالاب كياكلايه قرار گرفته است در بلوار لنگرود به رودسر در داخل شهر قرار دارد.
خانه منجم باشي كه خا نه اي است تاريخي در بفت قديمي لنگرود در فشكالي محله كه متعلق به خاندان منجم باشي است كه از حكمرانان منطقه در زمان اوايل قاجار بودند.
خانه دريا بيگي درمحله راه پشته قرار دارد كه مربوط به زمان قاجار است.
بقعه آقا سيد حسين در فشكالي محله است و مهمترين زيارتگاه شهرستان مي باشد كه بقعه اي است قديمي با نقاشي هايي بر روي ديوار و حياطي بزرگ و باصفا در كنار رود خانه لنگرود كه از روبرو به محله ماهي فروشان و مركز شهر راه دارد.
پل خشتي لنگرود كه پل زيبايي است مربوط به زمان قاجار است كه بر روي رود خانه لنگرود بر جاي قديمي پل چوبي ساخته شده است نزديك ميدان اصلي شهر قرار دارد كه اين قسمت شهر را به انزلي محله و راه پشته متصل مي كند.
منطقه ليلا كوه و ملاط كه مناطقي است كوهستاني نزديك شهربا چشماندازهايي زيبا كه البته امروزه دامنه هاي ليلا كوه تبديل به قطب قهوه خانه اي شده است .در ظمن منطقه ملاط بقعه اي دارد كه بسيار قديمي است به دوازده امام معروف است كه مدفن 12 امامزاده يا سيد از خاندان كيايي است.
پارك جنگلي بلوردكان ومنطقه خرما كه جزء مناطق جنگلي و كوهستاني شهرستان است با آب و هوايي عالي و منطقه اي بكر و دوست داشتني.

منبع: lidomaa.tebyan.net

كم كم صداي پاي بهار به گوش مي رسد وزمستان با تمام ابهتي كه داشت كوله بار خود را بر دوش نهاده و مي رود . مي رود تا بهار سرسبز و دلنشين جلوه گر شود . زمين جامه سبز به تن مي كند و درختان سبز مي شوند و صحرا پر از گل هاي بهاري مي گردد وهمه چيز دگرگون شده و نو مي شود. مردم به پيشواز بهار مي روند وخانه تكاني يكي از كارهاي همه مردم ايران زمين است.دراشكورات هم مردم با برنامه هاي خاصي به پيشواز بهار مي روند. كه به چند نمونه از آن اشاره مي كنم. خانه تكاني : درگذشته اكثر خانه ها را دراين موقع گل كار مي كردند كه البته امروزه هم اين كار كم و بيش انجام مي شود .نوروز خواني : افرادي بعنوان نوروز خوان به خانه هاي مردم مي رفتند و با ترانه خواني به اصطلاح نوروز خواني مي كردند ودرمقابل تخم مرغ و فندق و گردو و... بعنوان انعام دريافت مي نمودند.مشعل روشن كني : بر مزار مردگان خود رفته و با روشن كردن مشعل يادشان را گرامي مي داشتند.سبزه بر سر درب خانه زدن : مقداري علف سبز را دسته كرده و بر سر درب منازل خود مي زدند و بدينصورت به بهار خوش آمد مي گفتند. وبايد بگويم كه يك رسم خوبي دراشكورات بوده و هست و آن اين است كه در عيد نوروز اكثر مردمان اشكور كه در شهرهاي مختلف ساكن هستند دراين ايام به اشكور آمده و جشن نوروز را در زادگاه خود برپا مي نمايند و به خانه هاي يكديگر رفته و ديد وبازديد مي كنند. والآن صداي پاي بهار به گوش مي رسد ومن دلم براي كوچه پس كوچه هاي زادگاهم تنگ شده است وچقدر دلم مي خواهد بروم تا سر كوه وبدوم تا ته دشت وبنشينم لب رود يا لب آن چشمه سرد ، وبنوشم آبي . بشنوم صداي بال پرندگاني را كه بر شاخه سار سبز درختان مي نشينند وغزل مي سرايند.

سياهكل، شهرستان سرسبزي است خفته در پاي قله سركش درفك، كه جنگلي انبوه همچون نگين انگشتري، آن را دربرگرفته است. اين منطقه با تاريخ پْرفراز و نشيبش، با تحولات فراواني روبه‌رو گرديده و هم‌اينك در جوار منطقه‌اي به نام "برفجان" رشد و گسترش يافته است. شهرستان سياهكل در ناحيه شرقي استان گيلان واقع شده و از شمال و شمال‌شرقي به لاهيجان، از شرق به لنگرود، از جنوب‌شرقي به املش و رودسر، از جنوب به مازندران، از جنوب‌غربي به رودبار و از غرب به رشت محدود مي‌شود. همچنين قسمتي از رشته‌كوه البرز، ناحيه بزرگي از جنوب اين منطقه را شامل مي‌گردد. مهم‌ترين رودخانه‌هاي جاري در آن، "شيمرود" و "خرارود" است. اين منطقه داراي دو ناحيه عمده جغرافيايي جلگه‌اي و كوهستاني است. آب و هواي ناحيه جلگه‌اي، مرطوب؛ و كوهستاني، نيمه‌مرطوب است. ميزان بارندگي در شهرستان سياهكل، حدود 1400-1000 ميلي‌متر مي‌باشد. دستبافت‌هاي پشمي و توليد سفال، از جمله صنايع دستي آنان است و مهم‌ترين محصولات اين ناحيه عبارتند از: برنج، جو، توتون، چاي، فندق، سيب‌زميني، گردو و مواد لبني.
مهم‌ترين قسمت اين شهرستان كه داراي پيشينه تاريخي مي‌باشد "ديلمان" است و مهم‌ترين روستاي آن "اسپيلي" مي‌باشد. ديلمان در گذشته وسعت بسياري داشته و از يك‌طرف به مازندران و از طرف ديگر به قزوين محدود و در قرون چهارم و پنجم هجري‌قمري، مقر حكومت ديلميان بوده و گيلان يكي از ولايات آن محسوب مي‌شده است، امِا پس از انقراض خاندان آل‌بويه و تعرض سرداران محلّي، اين سرزمين وسيع كم‌كم كوچك شده، تا امروز كه يكي از بخش‌هاي گيلان به‌شمار مي‌آيد.
در اين‌خصوص، "مقدِسي" در كتاب "احسن التقاسيم" مي‌نويسد: "ديلم (ديلمان) داراي پنج كوره (شهرستان) است كه از جانب خراسان به قومس (حدود دامغان) محدود شده و گرگان، طبرستان، ديلمان و خزر در ميان اين نواحي قرار دارد". از سوي ديگر، "ابن حوقل"-تاريخ‌نگار دوره سامانيان- نيز در كتاب خود مي‌نويسد: "ناحيه ديلم شامل سهل و جبل و سرزميني بوده كه از جنوب تا قزوين و طارم و قسمتي از آذربايجان و بخشي از ري، از مشرق تا طبرستان و ديگر نواحي ري، از مغرب تا قسمتي ديگر از آذربايجان و بلاد آران و از شمال به درياي خزر متّصل و محدود بوده است".
يوحنّاي ديلمي (يكي از حواريون حضرت عيسي مسيح(ع) و صاحب يكي از اناجيل اربعه مسيحيت)، يحيي‌بن زياد ديلمي (امام كوفيان در علم نحو و متوّفي به سال 207 هجري‌قمري) و خاندان آل بويه كه از سال 325 تا سال 447 هجري‌قمري به مدّت 122 سال بر فارس، كرمان، عراق عجم و عراق عرب حكمروايي داشته و در ترويج مذهب جعفري كوشش نمودند، اهل اين ديار بوده و در زمان حكمراني ايشان، فقهاي بزرگي چون: شيخ مفيد، سيد رضي، سيد مرتضي، شيخ طوسي و رياضي‌دان و مورخ شهير، سالار ديلمي در كنف حمايت اين خاندان به نشر مذهب تشيع همت گماشته كه نشان از علاقه ديلميان به مذهب جعفري دارد. سياهكل به جهت پيشينه پْررمزورازِ تاريخي‌اش، از آثار ديدني و تاريخي بسياري برخوردار مي‌باشد. قوميت اهالي شهرستان سياهكل، گيلك است و به زبان گيلكي با لهجه بيه‌پيش (شرق گيلان) و گويش ديلمي سخن مي‌گويند. مذهب رايج اين شهرستان، شيعه اثني‌عشري است.
هم‌اينك شهرستان سياهكل با وسعت 6/1048 كيلومترمربع، جمعيت 55752 نفر و 31 درصد شهرنشين، داراي 2 شهر سياهكل و ديلمان، 2 بخش مركزي و ديلمان، 5 دهستان پيركوه، ديلمان، توتكي، خرارود و مالفجان و 251 پارچه آبادي مي‌باشد. شهر سياهكل نيز بالغ بر 17 هزارنفر جمعيت دارد. در سال 1309، شهرداري؛ در سال 1311، بخشداري و در اواخر سال 1376، فرمانداري در اين شهرستان دائر گرديده است.
ازجمله جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي ـ مذهبي سياهكل عبارتند از:
مجتمع فرهنگي ـ تفريحي استخر سياهكل، استخر سيد وارستان، آبشار لونك، قلعه دزدك، قلعه ديماسرا، حمِام شاه عباسي ديلمان (متعلّق به دوره قاجاريه)، بقعه آقا سيدمحمِد و آقا سيدسلطان (محور سياهكل ـ ديلمان)، مكاني در روستاي كلامسر معروف به وجود دستخط امام زين‌العابدين(ع)، قلعه گرماور، بقعه آقا سيدمحمود و آقا سيدمحمِد (روستاي لشكريان)، قله درفك در ديلمان با غارهاي يخي و آهكي، تي‌تي كاروانسرا (متعلّق به دوره صفويه در روستاي بالارود)، كاروانسراي سرداب (محور سياهكل ـ ديلمان)، قلعه كوتي (روستاي كلدمسرا)، بقعه آقا سيداسماعيل و آقا سيدابراهيم (روستاي سياهكل‌محلّه)، بقعه پيله همشيرخانم و كوچه همشيرخانم (روستاي سياهكل‌محلّه)، بقعه ابونصاربن موسي‌بن جعفر(ع) (روستاي پايين‌محلّه مالفجان)، بقعه آقا سيدمصطفي (روستاي سيكاش)، بقعه آقا سيدابراهيم و آقا سيداسماعيل (محلّه برفجان شهر سياهكل)، بقعه آقا سيدقاسم (روستاي خورته چوشل)، سردخانه ميربلوك (شهر ديلمان)، بازار هفتگي سياهكل، منزل خانم عضدي، تونل سوچپر، بشكاته سنگ، بقعه شاه شهيدان، عروس‌تله، استخر اشكجان پلو، تالاب ازبرم، شيرقلعه فيروزكوه، پل مالده به پاشاكي، چنار داربن (نزديك ميكال)، آبشار باباولي، ماهي مشو، غار اسپهبدان (متعلّق به دوره انسان‌هاي اوليه)، كافر قلعه عين شيخ، گرد كول، چشمه‌هاي آب معدني: لاريخاني، خاص‌خالي، گوتيه‌بون، كلاه‌فرنگي و ناظم‌الديوان، چشم‌اندازهاي: آغوزي، آبي‌نام، ماكلاش، زرده‌كندي و سيدسرا، مناطق ييلاقي: گاوديلان، اسپيلي، ديلمان و... .

نويسنده: اميد ساعي
منبع:
iran-shahr (dot) i

اگر شهر كلاچاي را پشت سر بگذاريد و به سمت رحيم آباد عزيمت كنيد و از آنجا به قصد ديدن اين سرزمين كهن و تاريخي عبور كنيد از مسير جنگلهاي بكر و دست نخورده اي گذر خواهي كرد و در پيچاپيچ راهي كه تو را فرا مي كشد بعد از طي كردن مناظر ديدني و زيباي مسير جاده آدمي را به اوج مي رساند و چشم هر رهگذري را به خود خيره مي سازد.

اين منطقه كه در امتداد سلسله كوه هاي البرز قرار دارد از جنوبي ترين نقطه شهرستان رودسر آغاز شده تا جنوبي ترين نقطه شهرستان رامسر ادامه مي يابد.

اشكور از جنوب به قزوين، از مغرب به املش و رودبار الموت، از مشرق به بخش كوهستاني رامسر و تنكابن و از شمال به دامنه هاي كوهستاني رحيم آباد محدود مي شود.

"اشكور" جزء بخش رحيم آباد شهرستان رودسر و در جنوب شهر كلاچاي به سمت رحيم آباد قرار گرفته و عجائب هفتگانه اي را در دل خود جاي داده كه قدمتي به درازاي تاريخ دارد.

"مسجد ناصرالحق يا ناصرالكبير(ع)" معروف به آستانه هفت امام در روستاي رودبارك از دهستان اشكور سفلي قرار دارد كه در قرن سوم هجري قمري ساخته شده و يكي ازعجائب هفتگانه اشكور به شمار مي آيد.

روستاي رودبارك با روستاهاي نركي و توسه چال همسايه است و در 35 كيلومتري بخش رحيم آباد و 50 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان رودسر واقع شده است.

در قرن سوم هجري قمري به دستور ناصرالحق (ناصرالكبير) ابومحمد حسن معروف به حسن اطروش نوه حسن بن زيد در روستاي رودبارك مسجدي ساخته شد كه بعدها اين مسجد بنام آستانه هفت امام معروف شده است.

در داخل آستانه يك ميله آهني قرار دارد كه مزار هفت امامزاده را از قسمت ديگر آستانه جدا مي كند، چشمه اي نيز در پائين آستانه قرار دارد كه آب آن شور و براي دفع امراض از آن استفاده مي شود.

از خصوصيات ظاهري ديگر آستانه هفت امام مي توان، سه درب چوبي دو لنگه در سه جهت غرب و شرق و شمال، چهار طرف ايوان، تعداد 22 ستون كه با آجر البرز ساخته شده نام برد.

در دورادور آستانه، يك درب دولنگه فلزي در ورودي ايوان، يك ستون چوبي در وسط آستانه و سراسر بام پوشيده از سفال است. تخته چوبهايي نيز در آستانه قرار دارد كه بر روي آنها عبارات زير حك شده است: "ابر آمد و زار زار بر سبزه گريست بي باده گلرنگ نمي بايد زيست ، اين سبزه كه امروز تماشاگه ماست تا سبزه خاك ما تماشاگه كيست؟"

درب چوبي كه به "بي بي هيبت " معروف است در قسمت غربي ديوار آستانه نصب شده است و اعتبار زيادي به آستانه هفت امام بخشيده است، تاكنون اين درب دوبار توسط كساني به سرقت رفته ولي به لطف خدا دوباره به جاي خودش برگشته است.

"كوه عروس و داماد" از ديگر عجائب اشكورات است كه درروستاي زياز واقع شده است اين روستا با روستاهاي آغربن كندسر، گرمابدشت، ديورود و سجيران همسايه بوده و در 26 كيلومتري بخش رحيم آباد و 41 كيلومتري جنوب غربي شهرستان رودسر واقع شده است.

در شمال منطقه سي پل، كوه سنگي با شيب بسيار تند واقع شده است كه در بالاترين نقطه آن دو مجسمه سنگي به شكل عروس و داماد قرار دارد.

نقل است كه در گذشته هاي دور پسر و دختري بدون اذن والدين خويش زندگي زناشويي خود را آغاز مي كنند تا اينكه در اثر اين بي حرمتي مورد عاق والدين واقع شده و در نقطه اي كه در حال حاضر به "عروس و داماد " معروف است به شكل دو انسان تبديل به سنگ مي شوند.

كوه عروس و داماد به واسطه اينكه در بين كوه هاي ديگر اشكور از زيبايي و شكوه خاصي برخوردار است و نظر هر بيننده اي را در حال گذر از اين منطقه به خود جلب نموده و ناخودآگاه متوجه عظمت خالق هستي كه باعث اين همه زيبايي است، مي كند.

" درياچه صمد آباد" يكي ديگر از عجائب منطقه اشكورات گيلان است كه در روستايي صمدآباد قرار دارد اين روستا با روستاهاي اكبرآباد، برمكوه، تلابنك، وگلخاني، دشتك و زراكي همسايه است و در 54 كيلومتري بخش رحيم آباد و 69 كيلومتري شهرستان رودسر واقع شده است.

ساكنان اين روستا معتقدند كه نام اصلي اين روستا در گذشته چيز ديگري بوده است، نقل است كه در گذشته دو سيد در تاريكي شب وارد اين روستا شده اما كسي حاضر نشد كه آنان را در منزل خود پناه دهد تا اينكه سرانجام در منزل پيرزني كه تنها زندگي مي كرد وارد مي شوند در اين هنگام آن دو به پيرزن از آب گرفتن تمام روستا خبر مي دهند.

سپس وقت موعود فرارسيد و تمام روستا را آب مي گيرد، بعدها فردي به نام صمد تصميم به آباداني اين روستا مي گيرد كه از آن زمان تاكنون اين روستا به صمدآباد معروف شده است.

درياچه اي نيز در اثر آبگرفتگي از آن زمان تاكنون برجاست كه يكي از بزرگترين درياچه ها و از جمله عجايب هفتگانه اشكور به شمار مي آيد.

" غار وادار" روستاي دليجان از ديگر عجائب اشكورات است اين روستا با روستاهاي تواسانكش و ياسور همسايه بوده و در 47 كيلومتري بخش رحيم آباد و 62 كيلومتري شهرستان رودسر واقع شده است.

غاروادار، آثار آبادي و آجرهاي قديمي در كجيل سرا، آسياب قديمي بومي تله از نقاط معروف و قديمي اين روستا به شمار مي رود.

غار وادار كه در مشرق روستا واقع شده از منطقه ونكش شروع و تا غار وادار امتداد دارد در فاصله اين دو نقطه كه بصورت تونلي زيرزميني است دهانه آن در منطقه وادار گشاد و پهن مي شود.

در حال حاضر در اين نقطه به صورت يك غار آشكار است، اين غار در امتداد سرچشمه رودخانه آسمانرود واقع شده و از حيث قدمت داراي تاريخ بسيار دور و درازي است و از ديگر عجايب هفتگانه اشكور به حساب مي آيد.

" دارگردان رجه" در روستاي گيري واقع شده است و اين روستا با روستاهاي كياشكول، ميانرود و محمودلات همسايه بوده و در 68 كيلومتري بخش رحيم آباد و 83 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان رودسر واقع شده است.

اين روستا در منتهي اليه اشكور بالا و در پاي قله معروف بزاكو قرار گرفته است در ميان منطقه زورو و قله بزاكو، "دارگردان رجه" واقع شده است كه استان گيلان و استان مازندران را از همديگر جدا مي كند.

در اين نقطه تصوير چند انسان كه در حال حمل درخت بوده به صورت سنگ سياه درآمده و چشمان تمامي آنها به طرف كوه بلور (شاه سفيد كوه) است.

سرچشمه رودخانه آسمانرود واقع در روستاي گيري، آسياب قديمي كه در جنوب روستاي مذكور واقع شده است در حال حاضر متعلق به آقاي كشتگر است.

اين آسياب شايد يكي از معدود آسيابهاي اشكور است كه هنوز هم از مناطق دور و نزديك براي آسياب كردن گندم مورد استفاده قرار مي گيرد، علت اصلي برقراري اين آسياب آب فراواني است كه از دهانه يك سنگ بزرگ بيرون مي آيد كه اين محل سرچشمه رودخانه آسمانرود است.

اين چشمه كه معروف به آسمانرود بوده به علت صافي و زلالي آب به اين نام معروف شده است و به عنوان يكي ديگر از عجايب هفتگانه اشكور معرفي شده است.

"تونل طولاني يازن" از عجائب هفتگانه اشكورات گيلان است كه در روستاي يازن قرار دارد، يازن با روستاهاي تمل، نارنه و سپارده همسايه است و در 118 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان رامسر واقع شده است.

در اين روستا در انباركاه شخصي به نام صدرالله يازني يك تونل بسيار طولاني وجود دارد كه به عقيده اهالي راه به جايي دارد.

صاحب كتاب از "آستارا تا آستارآباد" نيز از وجود اين تونل بسيار طولاني در روستاي يازن ياد مي كند، اين تونل يكي ديگر از عجايب هفتگانه اشكور به حساب مي آيد.

به هرحال عجائب هفتگانه اشكور و ساير نقاط ديدني و جذاب مناطق اشكورات كه داراي قدمت ديرينه پس از اسلام هستند بستر مناسبي براي جذب گردشگران داخلي و خارجي است و بايد اين آثار تاريخي و طبيعي به طور كامل به گردشگران و علاقمندان معرفي شود.

منبع: lidomaa.tebyan.net

كلاچاي يكي از شهرهاي ساحلي استان گيلان در شمال ايران است كه هم به كوه نزديك است هم به دريا اين شهر با جمعيت حدود 50.000 نفر در بخش كلاچاي شهرستان رودسر قرار دارد. برنج، چاي، مركبات، كيوي، انواع ماهي‌هاي استخواني خزر از محصولات اين شهر و باغات مركبات و مزارع برنج، سواحل زيبا و مجتمع ساحلي نگين شمال از چشم‌اندازهاي زيباي اين شهر است.كلاچاي از دير باز بعنوان بازار داد و ستد محصولات كشاورزان منطقه بوده و پنجشنبه بازار كلاچاي مهمترين بازار محلي شرق گيلان است كه در آن مردم از شهرها و روستاهاي مجاور از رامسر تا لنگرود به عرضه و خريد و فروش محصولات خود مي‌پردازند. شغل اصلي ساكنان آن كشاورزي و صيادي بوده و محصولات عمده آن برنج، چاي و مركبات و كيوي و انواع ماهي است.موقعيت جغرافيايي: {دريا .جنگل.كوه } شهر كلاچــاي شمالاً به درياي خزر شرقاً به مازندران جنوباً به ارتفاعات جنگلهاي البرز كوه وغرباً به شهرستان رودسر محدود است. ارتفاع آن از سطح دريا حدود 20- متر ميباشد.اين شهر ساحلي در 80 كيلومتري شرق رشت مركز استان گيلان و 25 كيلومتري غرب شهر رامسر قرار دارد.به عقيده بعضي از قديمي ها به علت وجود بازار پر رونق و وفور نعمت به لحاظ توليدات دامي و پاليزي نما آن طلاچاي بوده است.اما برخي آن را كله چه به معني مركز بوته هاي كوچك مي دانند. عقايد ديگري نظير كالاچاي(به معناي مركز صادرات چاي از طريق دريا)،قلاع چاي(محل قلعه اي در قاسم آباد كلاچاي كه به منظور ديده باني و دفاعي ساخته شده است)و...نيز از گوشه و كنار شنيده مي شود. نام كلاچاي در واقع همان گل لاي جاي است (يعني جاي گل ولاي ) بدين صورتكه گل ولاي رسوب گذاري شده توسط رود خانه پلرود در اين محل، سبب نام گلاجايكه بعدها كلاچاي شده است. بعضي نيز به غلط آن را كالاچاي يعني ( كا لا چاي) گفته اندو چنين مي پندارند كهچاي را از اين شهر ساحلي به روسيه تزاري آن زمان صادر مي كرده اند. ولي با توجه بهاينكه كشت چاي در ايران از حدود يكصد سال پيش توسط ميرزا محمد حسين چايكار(كاشف السلطنه ) معمول گشت كه قدمت يكصد ساله داردچندان صحيح به نظر نميرسد زيرا اين شهر خيلي پيشتر به اين نام موسوم بوده (يعني كلاچاي ) كه در آن زمانخبري از كشت يا صدور چاي به خارج نبوده است._ اما آنچه مسلم است اين است كه گل لاي جاي (جاي گل ولاي ) صحيح تريناسمي بوده كه به اين شهر داده شده است و بعد ها در طي زمان بهكلاچاي تغيير نام داده است. كلاچاي داراي خاك شني و ماسه اي و رسوبات حاشيه رودخانه هاي پلرود و گزافرود و خشكرود بهترين مكان براي كشت برنج است و برنج منطقه كلاچاي بهترين برنج ايران است.آب و هواي كلاچاي به لحاظ ساحلي بودن ملايم و مرطوب است و در طول سال كمترين يخبندان را دارا ميباشدنژاد مردم كلاچاي از همان نژاد گيل آماردها (شاخه اصلي و مهم از نژاد مادها)هستد كه به مرور از نواحي ديلم و اشكور بطرف ساحل كوچ كرده اند.كلاچاي بدليل مهاجر پذير بودن داراي مهاجراني از اقوام ترك ، كرد و... دارد كه بعلت قدمت سكونت و ازدواجها بسيار كلاچايي محسوب ميشوند.زبان مردم منطقه مخلوطي از فارسي دري ، ديلم و پهلوي قديم است و ساكنان آن به گيلكي لهجه كلاچايي تكلم مي كنند.جمعيت اين بخش بر اساس سر شماري سال 1385 حدود 50000 نفر ميباشد.كه تقريباً 10000 خانوار را تشكيل مي دهند.بعلت داشتن آب فراوان و جنگل و چوب بيشتر محصولات چوبي و برخي هم صنايع پوشاك مي باشد.نظير: شانه هاي چوبي-گوشت كوب-خراطي-قند شكن-انواع داس-انواع لوازم شكار و ماهيگيري-درب و پنجره هاي چوبي-چوراب و كلاه پشمي-عصا-گلدان و....از ساير صنايع مي توان موارد زير را اشاره كرد؛سفالگري ، نمد مالي ، چادر شب بافي ، حصير بافي ، طناب بافي ، آهنگري و...از قديمي ترين ورزشهاي مردم منطقه كشتي گيله مردي بوده است كه قهرمانان زيادي از اين ديار بوده اند و در حال حاضر نيز هر سال تابستان در مكانهاي مختلف بين پهلوانهاي گيلان و مازندران برگزار و جوايزي به برندگان اعطاء ميگردد. جاذبه هاي گردشگري:از مراكز زيارتي و گردشگري كلاچاي ميتوان به:بقاع متبركه اميربنده بي بالان و ماچيان و ساير امامزاده هاي شهر و بخش كلاچايچشم اندازهاي طبيعي ساحل زيباي شهر كلاچايمناظر مزارع برنج كلاچاي بخصوص در شش ماهه اولمناظر باغات چاي و مركباتجنگل دهقان ماچيان،ارتفاعات كوهپايه‌اي مناطق جنگلي واجار‌گاه،جاده واجارگاه به روستاي زيباي بزكــويه،پارك شهر و مجتمع ساحلي و سالم‌سازي نگين شمال و... اشاره كرد.هتلها و مجتمع هاي اقامتي:هتل سلاله (كلاچــــاي، كيلومتر 2 جاده ساحلي كلاچاي به رامسر)هتل ارشيا(كلاچــــاي، ابتداي ورودي واجارگاه)مجتمع اقامتي توريستي نگين شمال وهتل پاپيون

حدود سال 1965 تا 1971 ميلادي، هيأتي ژاپني در منطقه ديلمان به حفّاري پرداخت و در حسني‌ ‌محلّه، قلعه كوتي، نوروز محلّه، لسلوكان (رسول‌خان) و تپه خرم‌رود كاوش‌هايي انجام داد. در گزارش حفريات هيأت باستان‌شناسي ژاپني آمده است كه در ناحيه ديلمان ميان كوه‌هاي البرز، آن‌جا كه رودخانه پْل رود جريان دارد، دهكده‌هاي كوچكي چون ديلمان، ديارجان و امام، جاي گرفته‌اند. اين ناحيه، حوزه آب‌گيري ميان كوهستان است. سيماي طبيعت آن، زيبا با موقعيت سوق‌الجيشي و نيز مهد حكومت سلسله آل بويه بود. آثار به‌جاي‌مانده دوره برنز و آهن در تمام اين ناحيه پراكنده است. در اين حفريات، آثار زيادي از جنس مفرغ، سفال، اشياي زينتي و ظروف شيشه‌اي كشف شد و نتايج اين كاوش‌ها در كتاب چهار جلدي "ديلمان"، به زبان انگليسي و ژاپني در سال‌هاي 1965 تا 1971 توسط دانشگاه توكيو منتشر گرديد. از مهم‌ّترين اين آثار كه توجه بسياري را برانگيخت، آثار و ظروف شيشه‌اي مربوط به عصر پارت و ساساني است. كاوشگران ژاپني معتقدند كشف اين آثار مؤيد اين نكته است كه زادگاه اشيايي كه در ژاپن كشف شده‌اند، فلات ايران بوده است. "فوكايي" ارتباطات فرهنگي و مبادلات بازرگاني بين ژاپن و ايران در عصر پارت و ساساني را مطرح نموده و معتقد است، بسياري از پياله‌هاي شيشه‌اي مدور كه در گيلان يافت شده، پاسخگوي سئوالاتي چون محلّ ساخت پياله شيشه‌اي آرامگاه امپراطور آنكان و مشابه ديگر اشياي مهم مكشوفه در ژاپن نيز هست؛ مثل تكّه‌هاي پياله شيشه‌اي تراش برجسته كه سال 1953 در جزيره "آكينوشيما" يافت شد، يا پياله‌اي شيشه‌اي با تراش‌هاي مدور كه در سال 1963 از مقابر "كاشيوابارا" در "نارا" (قرن پنجم ميلادي) به‌دست آمده است. در سال 1340 شمسي، هيأتي به سرپرستي محسن مقدِم، سال 1344 و سال‌هاي بعد به سرپرستي علي حاكمي، سال 1353 به سرپرستي سيدمحمود موسوي و سال 5-1374 به سرپرستي رضا صدركبير در گيلان، حفّاري و آثار ارزشمندي را از خاك به دل موزه‌ها سپردند.

حمِام ديلمان در مجموعه بافت تاريخي شهر ديلمان قرار دارد. اين بناي تاريخي كه "حمِام ميربلوك" خوانده مي‌شود، پس از آن‌كه به‌دست ميرزا علي‌اكبر بلوك مورد مرمِت و بهره‌برداري قرار گرفت، به اين نام شهرت يافت و قدمت آن بر اساس يافته‌هاي باستان‌شناختي، به عصر صفويه برمي‌گردد كه در دوره‌هاي مختلف، ضمن اضافه‌نمودن الحاقات، مورد مرمِت و بازسازي قرار گرفته است.
حمِام ديلمان داراي ساختاري ساده است كه متناسب با شرايط سخت آب‌ و ‌هوايي كوهستان طراحي و ساخته شده است. سه پلِه از سطح زمين به سمت پايين حمام ‌امتداد دارد كه به رختكن يا سربينه منتهي مي‌شود و در گذشته، حوض كوچكي جهت شست‌وشوي پا جلوي درب ورودي آن قرار داشته است. صحن مركزي حمام، هشت ضلعي است كه چهار ضلع بزرگ و چهار ضلع كوچك آن به‌صورت يك‌درميان قرار گرفته‌اند و در يكي از اضلاع بزرگ خزينه، آب گرم و در سه ضلع ديگر، سه سكو به چشم مي‌خورد. درهايي كه در هريك اضلاع كوچك تعبيه شده‌اند، به گرم‌خانه، ‌سردخانه، سربينه و تنويرخانه باز مي‌شود. شالوده اصلي بنا از سنگ و ديوارهاي آن از آجر و ملات ‌به‌كار رفته است و نورگيرهاي بالاي گنبدها از جنس مرمر شفاف است.
عمليات حفاري باستان‌شناسي حمِام ديلمان طي سال جاري در دو مرحله اجرا گرديد كه از نتايج حاصل از آن، مي‌توان به آزادسازي محوطه حمِام و تخريب آن‌ها جهت ايجاد حفاري، مشخِص‌شدن وضعيت آتشدان يا تون حمِام با ضمائم، پيداشدن ورودي حمِام در قسمت شرقي و حوض كوچك تأمين‌كننده آب خزينه و سردخانه در قسمت غربي و نيز ديوارهاي جنوبي حمِام اشاره كرد. دو عدد سكه فلوس و تعداد زيادي كاشي و سفال‌هاي به‌دست‌آمده از اين حفاري در تعيين قدمت حمِام و مشخِص‌كردن تزئينات آن نقش به‌سزايي داشتند. همچنين بررسي و مطالعه سيستم آب‌رساني و تقسيم آب در نقاط مختلف حمِام به واسطه كشف مسير تنبوشه‌هاي سفالي و مشخص‌كردن سيستم گرمايشي حمِام، از ديگر نتايج حاصل از اين كاوش است كه از نقطه‌نظر معماري سنتي ايران و منطقه قابل توجه و تأمِل است.
پس از انجام عمليات حفاري باستان‌شناسي حمِام ديلمان و بيرون‌آوردن آن از دل خاك، از مرداد ماه سال جاري عمليات مرمِت آغاز شد و با پايان‌يافتن عمليات مرمِت و احياي حمِام ديلمان، تبديل اين بناي تاريخي به موزه مردم‌شناسي ديلمان از ديگر اهداف سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان گيلان است.

اين بنا بر مسير راه كارواني ديلمان به لاهيجان، بر سر دوراهي رودخانه باباكوه و ميثم‌رود احداث شده است. داراي حياط مركزي و ورودي هشتي‌مانند و دو ايوان در اطراف هشتي است. مصالح آن، سنگ رودخانه‌اي، آجر و ملات گچ و ساروج است. اين كاروانسرا را "تي‌تي خانم" از منسوبان خاندان صفوي ساخته است. تي‌تي كاروانسرا، متعلّق به دوره صفويه بوده و داراي شماره ثبت ملّي 1784 سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور است.