غار كيارام :
اين غار كه در محل به نام « غار وسط دل دل » معروف است در نزديكي روستاي فرنگ فارسيان از توابع شهر گاليكش شهرستان مينودشت قرار دارد. غار كيارام به لحاظ قدمت، قديمي ترين غار مسكوني شناخته شده در استان گلستان محسوب مي شود. در سال 1342 هـ .ش چارلز مك بورني از دانشگاه كمبريج انگلستان مكان باستاني فوق را شناسايي و اقدام به گمانه زني نمود. بر اساس آثار بدست آمده از حفاري قدمت اين مكان به دوره پارينه سنگي ميانه ( حدودا صدهزار سال قبل از ميلاد ) مي رسد و اين غار در اين دوران محل سكونت گروههاي شكارچي و جمع آوردگان غذا بوده است .

نوروز خواني :
از اوايل اسفند ماه هر سال در اكثريت شهرهاي استان ، نوروزخوانان محلي با چوب دستي و كوله پشتي كه بر پشت خود مي گذاشتند با خواندن اشعار بر وصف نوروز، بهار را نويد مي دادند و به در خانه هاي مردم مي رفتند و مردم هم به فراخور توانايي مالي خود، انعامي به نوروزخوانان مي دادند. اين هداياعمدتا“ برنج، قند،حتي لباس، روسري و سكه پول بود تمامي افراد محل بر گرد نوروزخوانان مي آمدند و ورودشان را به فال نيك مي گرفتند .
در واقع « نو بهار » قبل از عيد، فراررسيدن عيد و بهار را نويد مي داد. آنها غالبا“ دو نفر بودند كه در كوچه و خيابان به راه مي افتادند و جلوي هر خانه اي اشعار مي خواندند : « صد سلام، صد عليك، صاحبخانه، سلام عليك، آمده تنه خدم، با عزت و حرمت، فردا روز قيامت، خدا بده رحمت و . . . »
 

چهارشنبه سوري :
 آخرين چهارشنبه ماه سال است كه مردم از كوچك تا بزرگ بر روي كوه وپاي آتش اشعار «‌زردي من از تو، سرخي تو از من »‌را مي خوانند و در اكثريت روستاهاي اين منطقه در همين هنگام شب كوزه هاي آب نمك را مي شكنند. زيرا معتقد بودند با خريد كوزه نو بركت خانه در سال نو بيشتر مي شود .
در اين شب برخي از دختران به همراه آينه اي به كوچه مي رفتند و سخن اولين فردي را كه از كنار او عبور مي كرد به عنوان نتيجه اعمال و آرزوهاي خود تعبير مي كنند.
قاشق زني در همين شب انجام مي گيرد. پسرها چادر به سر كرده، در دستي قاشق ودر ذستي ديگر ظرفي فلزي همچون كاسه مي گرفتند و جلو در خانه ها مي رفتند سپس قاشق را برظرف مي كوبند و خوردني طلب مي نمايند صاحبخانه در اين هنگام به جهت پيروي از سنن غالبا“ شكلات، شيريني يا قند را به آنها مي دهد .
 

مراسم آق آش :    
جشن 63 سالگي كه در ميان تركمن ها به ‹‹ آق آش›› (Ag-Ash ـ غذاي سفيد ) معروف است. از گذشته نسبتا دور در ميان آنها متداول بوده است در واقع هر يك از مردان تركمن كه به سن 63 سالگي مي رسيد به سبب رسيدن  به  سن پيامبر با دعوت از  نزديكان، آشنايان  و  دوستان جشني را با پخت  غذاي محلي  ‹‹ چگدرمه ›› ( برنج با گوشت ) بر پا مي كنند .
 

موسيقي :
موسيقي سنتي كتولي و تركمن از عمده ترين و شاخص ترين موسيقي هاي سنتي استان گلستان به شمار مي آيد همچنين در اين استان موسيقي سنتي مازندراني ، سيستاني نيز مرسوم و متداول مي باشد.
موسيقي سنتي تركمن:
نوازندگان تركمن را ‹‹ سازنده ›› ( يعني آن كه ساز مي زند ) و خوانندگان را باخشي  (baxshi) مي نامند. از آلات موسيقي تركمن مي توان به دو تار ( تامدرا )، كمانچه ( قجق  ـ  qejq ) ، قاووز ( QAVOOZ   )، تويتك( toitek  ) ( ني )، ويدي بوغين ( yedi boqin ـ ني هفت بند ) اشاره كرد اما مهمترين آنان دو تار و كمانچه محسوب مي شوند.
موسيقي در تركمن صحرا از دير باز به عنوان يك ركن معنوي در زندگي مردم منطقه حضور داشته و عمدتا بوسيله باخشي ها كه سند زنده تاريخ اين خطه هستند حفظ و اشاعه يافته است.

موسيقي :
موسيقي سنتي كتولي و تركمن از عمده ترين و شاخص ترين موسيقي هاي سنتي استان گلستان به شمار مي آيد همچنين در اين استان موسيقي سنتي مازندراني ، سيستاني نيز مرسوم و متداول مي باشد.
موسيقي سنتي تركمن:
نوازندگان تركمن را ‹‹ سازنده ›› ( يعني آن كه ساز مي زند ) و خوانندگان را باخشي  (baxshi) مي نامند. از آلات موسيقي تركمن مي توان به دو تار ( تامدرا )، كمانچه ( قجق  ـ  qejq ) ، قاووز ( QAVOOZ   )، تويتك( toitek  ) ( ني )، ويدي بوغين ( yedi boqin ـ ني هفت بند ) اشاره كرد اما مهمترين آنان دو تار و كمانچه محسوب مي شوند.
موسيقي در تركمن صحرا از دير باز به عنوان يك ركن معنوي در زندگي مردم منطقه حضور داشته و عمدتا بوسيله باخشي ها كه سند زنده تاريخ اين خطه هستند حفظ و اشاعه يافته است.
 

موسيقي سنتي كتولي :
 اين موسيقي به لحاظ رايج و متداول بودن آن در ميان ساكنين كتولي شهرستان علي آباد بنام موسيقي كتولي معروف است. اساس ساختار آن مبتني  بر سه مقام آوازي به نام هاي هرائي، راسته مقام و كله كش است كه هر يك از اين مقامات در زمان هاي مختلف  بر حسب ذوق و استعداد هنري خوانندگان و نوازندگان به اشكال مختلفي اجرا شده است كه پس از شكل گيري و تثبيت به نام آن هنرمند، خوانده شده است كه از جمله آنان مي توان به مقام علي محمد صنم، يحيي گالش و حسنخاني اشاره نمود .

پوشاك سنتي تركمن ها :
يكي از عناصر مهم فرهنگ مادي تركمن ها كه پويايي، اصالت و ارزش ذاتي و زيبايي ظاهري خود را در تمامي شرايط زماني و مكاني حفظ و زنده نگه داشته است، پوشاك مي باشد.اين پوشاك با زيور آلات سنتي مربوطه كه از رنگ هاي ويژه وزيبايي برخوردار است داراي تنوع و تعدد مطلوبي مي باشد كه نگاه هر بيننده اي را به خود جلب مي نمايد. پوشش آن بر حسب مقتضيات  جغرافيايي، شرايط اجتماعي، اقشار اجتماعي، سن افراد و وضعيت تاهل متفاوت است.
 

پوشاك زنان و مردان تركمن:
سرپوش زنان :
چاشوcasov: روسري ابريشمي نسبتا ضخيم زنان تركمن بوده است وبه رنگهاي قرمز و سبز با طرح هاي مربع شكل و خطوط افقي و عمودي در رنگ هاي متنوع است. اين سرپوش امروزه فقط در مراسم عروسي استفاده وبا آن سر و روي عروس را مي پوشانند.
 

سرپوش مردان :
تلپكTeLPeK:كلاهي معمولي كه از پوست بره سياه به نام قره گل تهيه مي شود و كم پشم و مجعد مي باشد اين نوع كلاه داراي شكل نيم دايره است و عمدتا جوانان از آن استفاده مي كردند. نوع ديگر آن از پوست گوسفند تهيه مي شودو معمولا مردان مسن و به اصطلاح ((ياشولي ها))(yasholi )از آن استفاده مي كردند.و به نام هاي پخور تلپك pokhur – telpek و سلكمه تلپك selkme telpek  نيزمي گويند.

مهمترين شيريني هاي محلي ايام عيد نوروز در نزد مردم گرگان :
سرغلبيلي، حلوا ماج، كلومبو، قطاب، پادزاري، نون زنجفيلي و رشته به رشته .
 
كئي پلا  kai pela  : برنج، كدو زرد شيرين، روغن، نمك، فلفل و زردچوبه

اسفناج ته چين : اسفناج، گوشت گوسفند يا مرغ، رب انار، روغن، پياز، نمك ، فلفل، زردچوبه

مرجي پلا : برنج، گوشت چرخ كرده، عدس، رب گوجه، آب نارنج، نمك، فلفل، زردچوبه

گزنه آش : حبو بات ( نخود، لوبيا، عدس )، برنج، برگ گياه گزنه، سير داغ، ترشي آب انار، با قلا خشك، و سپس نمك و فلفل به آن اضافه مي كنند.

آش آبغوره : برنج، لپه، سبزي گشنيز و برگ اسفناج يا برگ چغندر ريز شده، پياز داغ، سير داغ، نعناع داغ، و سپس به آن نمك، فلفل و زردچوبه به آن اضافه مي كنند .

قرتو : در منطقه مينودشت قرلباش ها اين غذا ها را بصورت آبگوشت تهيه كرده و كشك به آن اضافه مي نمايند.

شيلان : اين غذا نيز توسط قزلباش ها تهيه مي شود و مخصوص روز عاشورا است . تركيبات آن عبارت است از گندم، گوشت، برنج و زردچوبه

ال زو ته چين : متداول ترين خوراك محلي مردم حوزه شهرستان علي آباد است كه ماده اصلي آن را نوعي گياهي وحشي كه در گويش محلي به آن ‹‹ ال زو ›› ( el zoo )  مي گويند، درست مي شود.

سير ته چين : برگ سير را همراه با روغن تفت مي دهند سپس لابلاي برنج آبكش شده مي گذارند. اين غذا عمدتا در فصل زمستان و در ميان اهالي منطقه علي آباد كتول رايج است.

 زبان :
با توجه به تنوع قوميتي موجود در اين استان  زبان و گو يش هاي متفاوت  رايج و متداول مي باشد .
 از مهمترين آنها مي توان به مازندراني، تركمني، قاجاري، كتولي، سيستاني، بلوچي، شاهرودي، قزاقي، تركي آذري و قزلباش اشاره كرد

مذهب :
بر اساس نتايج سر شماري سال 1375 حدود 8/99 درصد از ساكنين استان مسلمان و بقيه را ساير اقليت هاي مذهبي تشكيل مي دهند . تركمن ها، قزاق ها، بلوچ ها، داري مذهب تسنن مي باشند .