براساس منابع تاريخي موجود، اقوام ايلامي شاخه اي از اقوامي بودند كه حدود پنج هزار سال قبل از ميلاد از آسياي ميانه به ايران وارد شده و در جنوب غرب ايران امروزي ساكن شدند و توانستند دولتي مقتدر با قدمت سه هزار ساله - يعني از سال ۳۵۰۰ قبل از ميلاد تا ۶۴۵ قبل از ميلاد – تشكيل دهند.
ايلاميان دولت خود را كه شامل: خوزستان، اطراف كوههاي بختيار، لرستان، پشتكوه و انشان يا انزان فارس مي شد همزمان با دولت سومري ها تشكيل دادند و شهر شوش را به عنوان پايتخت خود برگزيدند. در اوايل حكومت شهرهاي اهواز و  « خايدالو» يا همان خرم آباد امروز جزو مهم ترين شهرهاي آنان به حساب مي آمد. اما بعدها، سرزمين تحت سلطه شان را تا نواحي مركزي و شرقي ايران گسترش دادند.
ايلاميان كشور خود را «هلتمتو» ( Haltamtu ) يعني «سرزمين خدا»، مي ناميدند و در كتيبه هاي بابلي، عيلام را «آلامتو» يا «آلام » به معناي كوهستان يا «كشور طلوع خورشيد» ذكر كرده اند. همچنين سومري هاي دشت نشين ناحيه بين النهرين، كشور ايلام را «ايلام »(Elam) به معناي «كشور كوهستاني» و اهالي آن را «ايلامي» يعني «ساكنين مناطق كوهستاني» خطاب ميكردند و اكدي ها هم نام ايلام را از سومري ها اخذ كردند .
دولت مقتدر ايلام، پس از ۳ هزار سال حكومت، بالاخره، در سال ۶۴۵ قبل از ميلاد با حمله آشور بني پال - پادشاه آشور - و دستگيري خوم بان كالداش - آخرين شاه ايلام - منقرض شد.
در دوران حكومت مادها، هخامنشيان، سلوكيان و اشكانيان، اين سرزمين به جهت همسايگي باحوزه هاي همدان، كردستان، كرمانشاه، لرستان و از همه مهم تر قرار گرفتن در كنار شوش – خوزستان امروزي - داراي آثاري و تمدن مهمي است. در عهد ساسانيان سرزمين ايلام امروزي را ايالت هاي «مهرجانقذق» و «ماسبذان» تشكيل داده بود كه پس از تصرف اعراب، مسلمانان آن را «سرزمين جبال يا كوهستان» ناميدند. ايالت جبال كه مركز آن «سيمره» بود در دوران حكومت اعراب جزو يكي از سرزمين هاي تحت حكومتي بغداد و بصره درآمد و تا نيمه اول قرن چهارم هجري به حيات خود ادامه داد. ولي با وقوع زلزله در سال ۳۳۴ ه.ق ، اين منطقه براي هميشه از بين رفت و تا دوران قاجاريه اطلاعي از آن در دست نيست. اما در دوره قاجاريه با ورود «‌حسين قلي خان ابوقداره» به منطقه پشتكوه وپسرش «غلامرضاخان»‌ بعنوان والي، بار ديگراين منطقه رونق گرفت.