بازار نعلبندان :
بازار نعلبندان در مركز شهر گرگان و از جنوب به خيابان امام خميني و از غرب به محله سرچشمه متصل است. نوع تركيب بافت آن بصورت خطي ( راسته ) است و غالبا به ميدان بازارچه متصل مي شود. بازار استرآباد در قديم بر خلاف بازار شهرهاي بزرگ مانند اصفهان، تبريز و … سر پوشيده نبوده و دكانها در دو رديف راسته ها با درب هاي تخته اي، تاشو بودند. هر راسته عمدتا متعلق به يك صنف نظير راسته نجاران، زرگران، دباغان و كفش دوزان بوده است.
اين بازار در قديم غالبا محل عمده فروشي و ندرتا جزء فروشي بود. مسجد، حمام، تكايا در حاشيه بازار وجود دارند كه از آن جمله مي توان به مسجد جامع ، حمام قاضي و تكاياي موجود اشاره كرد.
در كتاب ‹‹ احسن الطوانين ›› آمده است: ‹‹ قديميترين بازاراستراباد بازار نعلبندان است. در اين بازار كه در وسط شهر واقع شده و از ميان آن نهر آبي عبور مي كند.›› مسجد جامع كه در جوار اين بازار قرار دارد قديميترين مسجد شهر است. بر اساس مدارك موجود قدمت اين بازار به سال 375 هـ.ق بر مي گردد. در حاشيه ورودي كاروانسرايي بنام كربلايي مهدي وجود داشت كه اين منطقه به ‹‹ نعلبند ›› ( محل نعل زدن اسب ها و قاطرها ) معروف بوده است كه به احتمال قريب به يقين اسم بازار از آن گرفته شده است. در حال حاضر بازار نعلبندان يكي از بازارهاي فعال شهر گرگان به شمار مي رود.

شهر تاريخي دشت حلقه :
دشت حلقه يا دشت قلعه در 15 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان گنبد كاووس ، سه كيلومتري شمال جاده گرگان ـ مشهد و حد فاصل شهرستان هاي مينودشت و آزادشهر در دهستان القجر واقع شده است. شهر به صورت هشت ضلعي نامنظم بنا شده است . دو حصار بزرگ داخلي و خارجي كه به ترتيب 4 متر و 75/6 متر ارتفاع دارد، شهر را محصور كرده است. در فاصله دو ديوار خندقي به عرض 53 متر كه در برخي مكان ها به 60 متر مي رسد، حفر شده است. پيرامون اين شهر باستاني 7 كيلومتر و مساحت آن 338 هكتار است.
در ضلع جنوب شرقي شهر، تپه مرتفعي به ارتفاع 20 متر و مساحت 3 هكتار و پيرامون 824 متر وجود دارد كه به احتمام قوي دژ يا اكروپل شهر بر روي تپه بنا شده است.
كاوش هاي باستان شناختي نشان مي دهد تپه اي كه شهر برروي آن واقع شده، مربوط به دوران پيش از تاريخ است و اوج شكوفايي اين شهر در دوران اشكاني و ساساني بوده است. به نظر مي رسد كه گبري قلعه در شمال غربي اين شهر به عنوان قلعه نظامي بنا شده و بعد از مدتي همزمان با افزايش قدرت سياسي اشكانيان، شهر بزرگ دشت حلقه احداث گرديده است.

شهر قديمي تميشه :
بقايا و آثار بر جاي مانده اين شهر و ديوار آن در غرب روستاي كلاته خرابشهر شهرستان كردكوي بصورت تپه ها و برجستگي هاي بلند و پست قرار دارد. اين شهر به سبب دارا بودن ديوار دفاعي و خندق آن يكي از مراكز و پايگاههاي نظامي در مقابل هجوم دشمنان بوده است. تميشه تا قبل از حمله مغولان در گرگان و طبرستان شهري بزرگ و آباد بوده است. شواهد تاريخي نشان مي دهد كه قدمت اين شهر به دوران ساساني مي رسد. به استناد گزارش محققين و باستان شناسان، اين شهر پايتخت يك سلسله محلي متعلق به اوايل اسلام تا دوره سلجوقي بوده است.
در واقع بخشي از عناصر حفاظتي شهر در زمان سلطنت خسرو انوشيروان از شاهان ساساني احداث گرديده است.

شهر تاريخي جرجان :
آثار و بقاياي شهر تاريخي جرجان در جنوب غربي شهرستان گنبد كاووس واقع شده است. اين شهر از بلاد معتبر در دوران حكومت سامانيان، آل زيار و سلجوقيان بوده است. شهر جرجان بر روي ويرانه هاي شهري از دوران پارتي و ساساني با وسعتي در حدود 1200 هكتار به شكل چند ضلعي با دروازه هاي متعدد ساخته شده كه از لحاظ معماري و شهرسازي بسيار پيشرفته بوده است. اين شهر كه خرابه هاي آن در كنار رود گرگان واقع شده در حال حاضر فقط در حدود 150 هكتار از آن باقي مانده است. رود گرگان، شهر را به دو قسمت 60 و 90 هكتار تقسيم مي كند. طبق نوشته مورخين جرجان در روزگار آباداني به نامهاي دهستان و بكرآباد شهرت داشته است.اين شهر در دوره سلجوقيان كه دوران اوج و شكوفايي آن بود مهد علم، ادب و صنايع بويژه سفالگري، شيشه گري و فلزكاري محسوب مي شد.

كاخ موزه گرگان :
ساختمان كاخ در مركز شهر در خياباني به همين نام در پارك شهر گرگان قرار دارد. اين بنا در دوره پهلوي اول بر روي فنداسيون ساختماني متعلق به دوره صفوي احداث شده و مساحت آن 250 مترمربع و در دو طبقه و سقف شيرواني مي باشد.
كاخ موزه گرگان در سال 1343 هـ.ش همزمان با افتتاح پارك شهر، كتابخانه، ايستگاه راه آهن گرگان بطور رسمي افتتاح گرديد و در همين زمان اين موزه شامل 152 قلم آثار و اشياء تاريخي و فرهنگي از هزاره پنجم قبل از ميلاد تا اوايل دوره اسلامي بود.
اين موزه به عنوان اولين موزه شمال كشور و چهارمين موزه تخصصي باستان شناسي در كشور محسوب مي گرديد. اما در سال 1361 هـ. ش تعطيل شد و قسمت عمده اي از اشياء فوق به مركز مازندران انتقال يافت.

موزه گرگان : 
موزه گرگان در ارديبهشت ماه سال 1343 در كاخ سلطنتي واقع در پارك شهر فعلي افتتاح شد تا سال 1358 در اين مكان داير و داراي 152 قلم اشياء تاريخي و فرهنگي بود. اما ساختمان فعلي موزه گرگان در خيابان شهدا و جنب امامزاده عبداله شهر گرگان قرار دارد كه در سال 1355 به عنوان موزه سنگ قبر افتتاح شد و در بهمن 1376 با افزودن اشياء باستان شناسي به صورت موزه منطقه اي در آمد.
ساختمان موزه داراي چهار بخش است : طبقه زيرين بخش مردم شناسي را تشكيل مي دهد كه اشيايي از ابزار و آلات روزمره زندگي، پوشاك و فرهنگ مادي اقوام ساكن و مهاجر اين استان را به نمايش گذاشته است. طبقه اول بخش باستان شناسي را تشكيل داد و اشياء و مواد تاريخي و فرهنگي از حفريات تورنگ تپه، شهر جرجان، … از عصر آهن تا دوره قاجار به نمايش گذاشته شده است. در طبقه همكف بخش اداري، نگهباني و مرمت اشياء و مواد فرهنگي مستقر است. در محوطه بيروني و حياط سر پوشيده موزه با طاق هاي نيم استوانه اي، بخش سنگ مزارهاي بدست آمده گورستان هاي قديمي منطقه به نمايش عموم در آمده است.

موزه تاريخ طبيعي ميرزا بايلو :
موزه تاريخ طبيعي به موزه هايي اطلاق مي شود كه از يك سو، محل ثبت و ضبط كليه ي اسناد و مدارك و شواهد مربوط به طبيعت و علوم طبيعي در نقاط جغرافيايي معيني باشد و از سوي ديگر به عنوان مركزي جهت انجام پژوهش در زمينه هاي فوق باشد.
موزه حيات وحش ميرزابايلو در سال 1362 در ضلع شرقي پارك ملي گلستان تاسيس و راه اندازي شد. اين موزه به عنوان يكي از مراكز حفظ تاريخ طبيعي منطقه و استان گلستان شامل گونه هاي جالب و متنوعي از جانوران مي باشد. بطور قطع بازديد از اين موزه علاوه بر شناخت پوشش جانوري منطقه، به لحاظ تحقيقات علمي نيز جالب توجه خواهد بود.

دهكده ييلاقي جهان نما :
اين دهكده در محدوده حفاظت شده جهان نما واقع شده است و به دليل دارا بودن چشم اندازهاي طبيعي جالب و زيبا و آب و هواي مناسب و دل انگيز علاقمندان فراواني را به ويژه در فصول گرم سال به خود جلب مي نمايد . وجود درختان پهن برگ و سوزني برگ و پوشش جانوري متنوع و واقع شدن بناي تاريخي گنبد رادكان، جاذبه طبيعي و فرهنگي خاصي را به اين دهكده بخشيده است.

دهكده ييلاقي درازنو :
اين دهكده در جنوب شهرستان كردكوي و در محدوده روستاي سورم سرا ( بالاجاده ) واقع شده است. دهكده درازنو به سبب دارا بودن آب و هواي مناسب، چشم اندازهاي طبيعي زيبا ، برخورداري از مناطق جلگه اي، موقعيت منحصر به فردي را در ميان سكونتگاههاي مناطق كوهستاني استان خلق نموده است.
اشرافيت گردشگران بر مناطق شهري شهرستان هاي گرگان، كردكوي و بندر تركمن و روستاهاي پيرامون آن منظره اي به يادماندني در ذهن و خاطره آنها ايجاد مي نمايد.

دهكده افراتخته :
اين دهكده  ارتفاعات  جنوب شرقي شهرستان علي آباد كتول واقع شده است و داراي جاذبه هاي طبيعي فراوان جهت جلب گردشگران مي باشد. بنا به گزارش كارشناسان سازمان جهاني فائو ، منطقه افرا تخته به عنوان يكي از مرغوب ترين رويش گاههاي سرخدار جهان محسوب مي شود.

غار كيارام :
اين غار كه در محل به نام « غار وسط دل دل » معروف است در نزديكي روستاي فرنگ فارسيان از توابع شهر گاليكش شهرستان مينودشت قرار دارد. غار كيارام به لحاظ قدمت، قديمي ترين غار مسكوني شناخته شده در استان گلستان محسوب مي شود. در سال 1342 هـ .ش چارلز مك بورني از دانشگاه كمبريج انگلستان مكان باستاني فوق را شناسايي و اقدام به گمانه زني نمود. بر اساس آثار بدست آمده از حفاري قدمت اين مكان به دوره پارينه سنگي ميانه ( حدودا صدهزار سال قبل از ميلاد ) مي رسد و اين غار در اين دوران محل سكونت گروههاي شكارچي و جمع آوردگان غذا بوده است .

نوروز خواني :
از اوايل اسفند ماه هر سال در اكثريت شهرهاي استان ، نوروزخوانان محلي با چوب دستي و كوله پشتي كه بر پشت خود مي گذاشتند با خواندن اشعار بر وصف نوروز، بهار را نويد مي دادند و به در خانه هاي مردم مي رفتند و مردم هم به فراخور توانايي مالي خود، انعامي به نوروزخوانان مي دادند. اين هداياعمدتا“ برنج، قند،حتي لباس، روسري و سكه پول بود تمامي افراد محل بر گرد نوروزخوانان مي آمدند و ورودشان را به فال نيك مي گرفتند .
در واقع « نو بهار » قبل از عيد، فراررسيدن عيد و بهار را نويد مي داد. آنها غالبا“ دو نفر بودند كه در كوچه و خيابان به راه مي افتادند و جلوي هر خانه اي اشعار مي خواندند : « صد سلام، صد عليك، صاحبخانه، سلام عليك، آمده تنه خدم، با عزت و حرمت، فردا روز قيامت، خدا بده رحمت و . . . »
 

چهارشنبه سوري :
 آخرين چهارشنبه ماه سال است كه مردم از كوچك تا بزرگ بر روي كوه وپاي آتش اشعار «‌زردي من از تو، سرخي تو از من »‌را مي خوانند و در اكثريت روستاهاي اين منطقه در همين هنگام شب كوزه هاي آب نمك را مي شكنند. زيرا معتقد بودند با خريد كوزه نو بركت خانه در سال نو بيشتر مي شود .
در اين شب برخي از دختران به همراه آينه اي به كوچه مي رفتند و سخن اولين فردي را كه از كنار او عبور مي كرد به عنوان نتيجه اعمال و آرزوهاي خود تعبير مي كنند.
قاشق زني در همين شب انجام مي گيرد. پسرها چادر به سر كرده، در دستي قاشق ودر ذستي ديگر ظرفي فلزي همچون كاسه مي گرفتند و جلو در خانه ها مي رفتند سپس قاشق را برظرف مي كوبند و خوردني طلب مي نمايند صاحبخانه در اين هنگام به جهت پيروي از سنن غالبا“ شكلات، شيريني يا قند را به آنها مي دهد .
 

مراسم آق آش :    
جشن 63 سالگي كه در ميان تركمن ها به ‹‹ آق آش›› (Ag-Ash ـ غذاي سفيد ) معروف است. از گذشته نسبتا دور در ميان آنها متداول بوده است در واقع هر يك از مردان تركمن كه به سن 63 سالگي مي رسيد به سبب رسيدن  به  سن پيامبر با دعوت از  نزديكان، آشنايان  و  دوستان جشني را با پخت  غذاي محلي  ‹‹ چگدرمه ›› ( برنج با گوشت ) بر پا مي كنند .
 

موسيقي :
موسيقي سنتي كتولي و تركمن از عمده ترين و شاخص ترين موسيقي هاي سنتي استان گلستان به شمار مي آيد همچنين در اين استان موسيقي سنتي مازندراني ، سيستاني نيز مرسوم و متداول مي باشد.
موسيقي سنتي تركمن:
نوازندگان تركمن را ‹‹ سازنده ›› ( يعني آن كه ساز مي زند ) و خوانندگان را باخشي  (baxshi) مي نامند. از آلات موسيقي تركمن مي توان به دو تار ( تامدرا )، كمانچه ( قجق  ـ  qejq ) ، قاووز ( QAVOOZ   )، تويتك( toitek  ) ( ني )، ويدي بوغين ( yedi boqin ـ ني هفت بند ) اشاره كرد اما مهمترين آنان دو تار و كمانچه محسوب مي شوند.
موسيقي در تركمن صحرا از دير باز به عنوان يك ركن معنوي در زندگي مردم منطقه حضور داشته و عمدتا بوسيله باخشي ها كه سند زنده تاريخ اين خطه هستند حفظ و اشاعه يافته است.

موسيقي :
موسيقي سنتي كتولي و تركمن از عمده ترين و شاخص ترين موسيقي هاي سنتي استان گلستان به شمار مي آيد همچنين در اين استان موسيقي سنتي مازندراني ، سيستاني نيز مرسوم و متداول مي باشد.
موسيقي سنتي تركمن:
نوازندگان تركمن را ‹‹ سازنده ›› ( يعني آن كه ساز مي زند ) و خوانندگان را باخشي  (baxshi) مي نامند. از آلات موسيقي تركمن مي توان به دو تار ( تامدرا )، كمانچه ( قجق  ـ  qejq ) ، قاووز ( QAVOOZ   )، تويتك( toitek  ) ( ني )، ويدي بوغين ( yedi boqin ـ ني هفت بند ) اشاره كرد اما مهمترين آنان دو تار و كمانچه محسوب مي شوند.
موسيقي در تركمن صحرا از دير باز به عنوان يك ركن معنوي در زندگي مردم منطقه حضور داشته و عمدتا بوسيله باخشي ها كه سند زنده تاريخ اين خطه هستند حفظ و اشاعه يافته است.
 

موسيقي سنتي كتولي :
 اين موسيقي به لحاظ رايج و متداول بودن آن در ميان ساكنين كتولي شهرستان علي آباد بنام موسيقي كتولي معروف است. اساس ساختار آن مبتني  بر سه مقام آوازي به نام هاي هرائي، راسته مقام و كله كش است كه هر يك از اين مقامات در زمان هاي مختلف  بر حسب ذوق و استعداد هنري خوانندگان و نوازندگان به اشكال مختلفي اجرا شده است كه پس از شكل گيري و تثبيت به نام آن هنرمند، خوانده شده است كه از جمله آنان مي توان به مقام علي محمد صنم، يحيي گالش و حسنخاني اشاره نمود .

پوشاك سنتي تركمن ها :
يكي از عناصر مهم فرهنگ مادي تركمن ها كه پويايي، اصالت و ارزش ذاتي و زيبايي ظاهري خود را در تمامي شرايط زماني و مكاني حفظ و زنده نگه داشته است، پوشاك مي باشد.اين پوشاك با زيور آلات سنتي مربوطه كه از رنگ هاي ويژه وزيبايي برخوردار است داراي تنوع و تعدد مطلوبي مي باشد كه نگاه هر بيننده اي را به خود جلب مي نمايد. پوشش آن بر حسب مقتضيات  جغرافيايي، شرايط اجتماعي، اقشار اجتماعي، سن افراد و وضعيت تاهل متفاوت است.
 

پوشاك زنان و مردان تركمن:
سرپوش زنان :
چاشوcasov: روسري ابريشمي نسبتا ضخيم زنان تركمن بوده است وبه رنگهاي قرمز و سبز با طرح هاي مربع شكل و خطوط افقي و عمودي در رنگ هاي متنوع است. اين سرپوش امروزه فقط در مراسم عروسي استفاده وبا آن سر و روي عروس را مي پوشانند.
 

سرپوش مردان :
تلپكTeLPeK:كلاهي معمولي كه از پوست بره سياه به نام قره گل تهيه مي شود و كم پشم و مجعد مي باشد اين نوع كلاه داراي شكل نيم دايره است و عمدتا جوانان از آن استفاده مي كردند. نوع ديگر آن از پوست گوسفند تهيه مي شودو معمولا مردان مسن و به اصطلاح ((ياشولي ها))(yasholi )از آن استفاده مي كردند.و به نام هاي پخور تلپك pokhur – telpek و سلكمه تلپك selkme telpek  نيزمي گويند.