بناي ميدان آزادي (شهياد سابق‌) يكي از بناهاي معروف تهران در عصر پهلوي است‌. برج شهياد به يادبود دو هزار و پانصدمين سال بنيان‌گذاري شاهنشاهي ايران بر پا گرديد و در تاريخ ۲۴ مهرماه سال ۱۳۵۰ ، ازآن پرده‌برداري شد. طراح و ناظر اين برج، مهندس حسين امانت بوده است‌.
     در ساختمان اين برج نهايت دقت و ظرافت به عمل آمده و بهترين نمونه معماري تلفيقي ايراني و اسلامي است‌.
     مساحت زير بناي اين ميدان، حدود ۷۸ هزار مترمربع است و بناي آن به صورت دروازه‌اي به ارتفاع حدود ۴۵ متر ساخته شده است كه پنج متر آن داخل زمين فرو رفته است‌. طاق آن از زمين، ۲۳ متر فاصله دارد و داراي هشت بخش مجزا است‌. عرض پايه اين بنا ۶۶ متر است و ساختن آن ۳۰ ماه زمان برده است‌. در محوطه ميدان‌، ۶۵۰۰۰ مترمربع، به صورتي زيبا باغچه‌بندي و گل كاري شده است‌. در ساختمان آن ۲۵۰۰۰ قطعه سنگ به كار رفته و ۹۰۰ تن آهن مصرف شده‌است‌.
     مجموعه فرهنگي آزادي، متشكل از چند بخش در طبقه تحتاني برج آزادي قرار دارد و شامل موزه‌، كتاب‌خانه‌، واحد سمعي و بصري‌، سالن نمايشگاه‌، سالن اجتماعات ،سالن برگزاري كنسرت و كنفرانس است‌. مجموعه فرهنگي با ۵۰۰۰ مترمربع در بر گيرنده برج اصلي نيز هست‌. كتاب‌خانه مجموعه، با مساحتي حدود ۲۷۱۵ مترمربع و بيش از ۵۰۰۰۰ جلد كتاب‌، بسيار مجهز است و كتاب‌خانه محققان و مؤلفان نيز، با مساحت ۲۴۳ مترمربع، مكاني است كه از طريق ۳۰ دستگاه كامپيوتر به شبكه‌هاي اطلاع‌رساني داخلي و خارجي متصل است‌.

بناي اصلي و نخستين بقعه در نيمه دوم قرن سوم هجري قمري، توسط محمد پسر زيد داعي علوي‌ تعمير اساسي شد. درگاه اصلي ورودي بنا كه در سمت شمال قرار دارد، براي نخستين بار در زمان پادشاهان آل بويه و سپس در دوره قاجار به ياري مجد الملك قمي كامل شد.
     با گذشت زمان‌، متعلقات ديگري هم بناي فوق افزوده شد تا به صورت مجموعه بزرگ كنوني درآمد. در حال حاضر، بنا مشتمل بر حرم‌هاي متعدد، رواق‌ها، مسجدها، ايوان‌ها و صحن‌ها است‌. در دوره صفويه‌، بناهاي اطراف به آن افزوده شد و در دوره قاجار، به دليل نزديك بودن به پايتخت‌، توجه بيش‌تري به آن شد و بيش‌تر بناهاي وابسته به حرم عبدالعظيم و امام‌زاده زيد در اين دوره تكميل و تزيين شد.
     از آثار تاريخي اين مجموعه به سردر آجري دوران سلجوقي و صندوقي از چوب عود، فوفل و گردو و با كتيبه‌هايي به خط نسخ و ثلث برجسته مي توان اشاره كرد كه به سال ۷۲۵ ه.ق، تعلق دارد .
     بناي اصلي حرم‌، اتاقي چهار ضلعي به ابعاد ۷/۵ متري است كه در بالا با چهار گوشواره به هشت ضلعي و سپس به كمك طاق‌بندهايي كوچك به شانزده ضلعي تبديل و زمينه براي برپايي گنبد فراهم مي‌شود. پوشش زيرين گنبد با طاق ضربي مدور در زمان شاه تهماسب تغيير يافت و پوشش خارجي آن درسال ۱۲۷۰ ، به دستور ناصرالدين شاه با خشت‌هاي مسي و زرين تزيين‌شد.
     حرم در هر ضلع به وسيله دري به رواق‌هاي مجاور گشوده مي‌شود. اطراف ضريح حرم از سنگ مرمر سياه و سفيد به ارتفاع ۱/۶۵ متر پوشيده شده و نيز درسال ۱۲۷۳، به فرمان ناصرالدين شاه بالاي آن تا سقف به طرز چشم نوازي آينه كاري شده است‌.
     در قسمت شرقي حرم‌، مسجد زنانه و در قسمت غربي مسجد مردانه و مقبره ناصرالدين شاه قرار داشت‌. در آن دوران‌، درِ كوچكي در سمت جنوبي مقبره ناصرالدين شاه وجود داشت كه به حرم امام‌زاده حمزه باز مي‌شد. در حال حاضر، اثري از قبر ناصرالدين شاه نيست‌.
     در سال۱۲۷۰ ، بالاي حرم و در كنار گنبد، دو گل دسته به ارتفاع ۲۴ متر از سطح بام و به قطر دو متر ساخته شد. بر فراز ضريح نيز حدود ۶۴ گلدان زرين قرار دارد.
     مهم‌ترين صحن و ايوان حرم متعلق به ايوان وسيع آستانه است كه در شمال حرم واقع شده است‌. اين ايوان به دستور ناصرالدين شاه ساخته شد. ايوان جنوبي حرم نيز درسال ۹۴۴ ، به فرمان شاه تهماسب صفوي ساخته و در دوره قاجار آينه كاري و تزيين شد.
     صحن‌هاي ديگر حرم شامل صحن توتي يا مدرسه امين السلطان در شمال غربي‌، حرم و صحن ناصرالدين شاه يا صحن ولي‌عهدي كه اكنون ، به صحن كاشاني معروف است در غرب‌ حرم و صحن باغ علي جان در شرق و حرم و صحن جنوبي است كه به صحن امام زاده حمزه معروف است‌.
     در غرب حرم مسجد و رواق بالاسر قرار دارد كه از ساخته‌هاي دوران صفوي است‌. اين مسجد داراي محراب بسيار زيبايي است كه با كاشي‌هاي معرق رنگارنگ تزيين شده است‌.
     گورستان حضرت عبدالعظيم حسني با مقابر، صحن‌ها و مجموعه‌هاي خصوصي اطراف حرم‌، اعتبار ويژه‌اي دارد. احترام و تقدس ويژه‌اي كه مردم براي حضرت قايل بوده‌اند موجب خاك سپاري بسياري از شخصيت‌هاي سياسي‌، اجتماعي و فرهنگي در اين گورستان شده است‌. ناصرالدين شاه‌، قاآني شيرزاي‌، خاندان قائم مقام فراهاني‌، بديع‌الزمان فروزانفر، آيت‌الله كاشاني‌، علامه محمد قزويني‌، حسين علي ميرزا، نصرت السلطنه‌، ستارخان‌، گروهي از دراويش نعمت‌اللهي و فرزندان آيت‌الله بهبهاني در اين گورستان آرميده‌اند.
     درسال ۱۳۶۹، طرح توسعه حرم عبدالعظيم‌، در قالب بيش از ۱۶ پروژه بزرگ مذهبي‌، فرهنگي و رفاهي انجام و ازسال ۱۳۷۱ ، عمليات اجرايي طرح به شعاع ۲۰۰ مترمربع از حرم مطهر در زميني به وسعت ۲۰۰۰۰ مترمربع آغاز گرديد. به همين منظور، تمام قبرهاي قديمي اطراف حرم كه به مرور زمان خراب شده بود و شكل ناخوشايندي به مجموعه بخشيده بود تخريب و تعداد زيادي از منازل و مغازه‌هاي اطراف خريداري گرديد. زيربناي تقريبي مجموعه ۱۰۰ هزار مترمربع بوده و بودجه مورد نياز آن نيز بالغ بر ۱۲۰ ميليارد ريال برآورد گرديده است‌، كه از محل درآمدهاي آستان‌، همياري مردم و مساعدت‌هاي دولت تأمين مي‌شود. احداث اين پروژه‌ها زير نظر تيمي از كارشناسان متعهد معاونت عمران آستان مقدس و با بهره‌گيري از معماران چيره دست‌، هم‌زمان انجام گرفته است كه در نوع خود از نظر سرعت و كيفيت عمليات ساختماني كم نظير است‌.
     اين حرم پس از اجراي طرح توسعه‌، داراي زيربناي ۳۷۰۰ مترمربع‌، رواق‌هاي جديد با ۸۰۰۰ متر مربع‌، مصلاي بزرگ ري ۵۰۰۰ مترمربع‌، مركز فرهنگي جوانان ۵۰۰۰ مترمربع‌، دارالتوليه ۲۷۰۰ مترمربع‌، صحن مصلي (صحن سابق باغچه علي‌جان‌) ۱۶۵۰ مترمربع؛ صحن امام‌زاده حمزه ۲۰۰۰۰ متر مربع‌؛ دانشكده علوم حديث ۵۸۰۰ مترمربع‌؛ سالن اجتماعات ۳۰۰۰ مترمربع‌؛ موزه جديد ۱۸۰۰ مترمربع‌؛ تختگاه‌هاي شمالي و جنوبي ۷۰۰ مترمربع‌؛ صحن امام‌زاده طاهر ۶۵۰۰ مترمربع‌؛ بيمارستان ۵۰۰۰ مترمربع‌؛ مهمان‌سرا ۵۰۰۰ مترمربع‌؛ حوزه علميه برهان ۵۰۰۰ مترمربع‌؛ كتابخانه‌ ري با ۱۸۰۰ مترمربع و بستان‌هاي جنوبي و شمالي است‌.
     حضرت عبدالعظيم‌، ملقب به سيد الكريم‌، با كنيه ابوالقاسم‌، فرزند علي ابن حسن‌ ، فرزند حسن ابن زيد، فرزند زيد ابن حسن‌، فرزند علي ابن ابي‌طالب‌، عليهم السلام‌ است‌.
     بنا به نوشته شيخ جواد بن مهدي لاريجاني در كتاب الخصائص العظيمه ، ولادت آن حضرت به تاريخ ۱۷۳ ه.ق، در مدينه بوده است‌.
     ايام زندگاني آن حضرت مقارن با امامت امام موسي كاظم و امام رضا و امام محمد تقي و امام علي النقي‌(ع‌)، بوده است‌. آن حضرت از معارف مذهبي آگاه بوده و در احكام قرآن شناخت و معرفت وافري داشته است‌. حضرت عبدالعظيم اخبار و احاديث فراواني از امام جواد و امام هادي (ع‌) روايت كرده است‌. شيخ صدوق در كتاب امالي در ضمن حديثي گفته است كه هنگامي كه حضرت عبدالعظيم خدمت امام هادي (ع‌) مشرف شد و عقايد خود را اظهار كرد امام هادي فرمود تو از دوستان ما هستي‌.
     او داراي كتب و تأليفاتي نيز بوده كه از مهم‌ترين آن‌ها، كتاب روز و شب و خطب اميرالمومنين (ع‌) را مي‌توان نام برد. آن حضرت در پانزدهم شوال ۲۵۲ ه.ق‌، در شهرري وفات يافت‌. حضرت عبدالعظيم حسني به اين علت كه متوكل عباسي شرايط نامساعد و وحشتناكي براي زندگي و فعاليت نوادگان پيامبر (ص‌) و علي (ع‌) فراهم آورده بود به شهرري هجرت كرد زيرا در اين شهر زمينه‌هاي مساعد شيعي و انقلابي وجود داشت‌. به روايتي كه از ملاباقر مازندراني ذكر شده است‌ هجرت حضرت عبدالعظيم به شهرري به دستور امام هادي بوده است‌.