استان هرمزگان از نظر جغرافياي گياهي، در نواري از رويش هاي گرمسيري نيم كره شمالي قرار دارد. از ويژگي هاي آب و هوايي اين نوار رويشي كه در ايران از كرانه هاي استان هرمزگان و كرانه هاي درياي مكران(عمان) تا بندر گواتر در استان سيستان و بلوچستان ادامه دارد، بارش كم سالانه و تبخير چند برابر آن همراه با ديگر عوامل طبيعي است كه اين استان را نيز در بر گرفته و گوناگوني گونه هاي پوشش گياهي و كل رويش را در آن حساس و فقير ساخته است. به بيان ديگر پوشش گياهي هرمزگان، در پيوند با دگرگوني هاي به دست آمده از آب و هوا و جنس خاك، چهره گوناگوني به خود مي گيرد. از اين رو بيشتر گياهاني كه در منطقه مي رويند به ويژه گياهان كناره كرانه ها، بدون خزان هستند يا خزاني زودگذر دارند. بيشتر گياهان منطقه استپ از گونه هاي ويژه اي بوده كه در فصل گرم و خشك به حالت مرده يا نيم مرده در مي آيند و با دريافت نخستين باران جوانه زده به سرعت رشد مي كنند و سرسبزي ويژه اي به خود مي گيرند. گياهان استان هرمزگان را درختان گرمسيري كرانه اي كه تنومند و پايداراند، با كم آبي منطقه سازش داشته و داراي ريشه هاي بلندي هستند كه از هر سو در جست و جوي آب كشيده شده اند: تشكيل مي دهند. از اين درختان مي توان كهور، كرت، كنار گل ابريشم، گارم زنگي (لوز) و سمر را نام برد. گياهان شورپسند نيز از ديگر گياهان منطقه هرمزگان هستند كه در شوره زارها و شن زارها مي رويند كه به گياهان شورپسند معروف هستند. از اين گياهان مي توان گز و جر را نام برد كه براي ايجاد بادشكن و جنگل كاري و تثبيت شن هاي روان به كار مي روند. بعضي از گونه هاي آن، در نواحي كوير نيز ديده مي شوند. در كوهستان ها به دليل كاهش دما و بلندي كوه و دسترسي به رطوبت هوا، گوناگوني پوشش گياهي به اندازه اي است كه از دامنه تا ستيغ كوه، گونه هاي درختان گرمسيري، استپ بياباني، استپ كوهپايه اي و پوشش گياهي نواحي كوهستاني سردسير ديده مي شود. در كوه گنو، ‌نخست بوته هاي پراكنده اي وجود دارند كه با فاصله از يك ديگر رشد كرده اند و گونه هاي خانواده گندميان، گون، تك درختان مغير (مغيلان) در ميان آن ها پراكنده هستند. بالاتر از آن ها پوشش گياهي تغيير مي كند. در بلندي 1800 متري كوه گنو، بادام وحشي، ‌درخت چيره را تشكيل مي دهد، در حالي كه ديگر گونه هاي ياد شده هم چنان خودنمايي مي كنند. بالاتر از اين بلندي، در 2300 متري، جايي كه ستيغ چيره شده بر منطقه است، به دليل كاهش دما و دسترسي به رطوبت موجود در هوا، درختان سردسيري، چون كاج، سرو، زيتون وحشي، شمشاد وحشي و ... به گونه انبوه روييده اند. اين درختان در بعضي جاها به اندازه اي انبوه هستند كه گاهي آذرخش آن ها را در پهنه زيادي به آتش مي كشد از گياهان ديگر كوهستان هاي منطقه، از جمله كوه گنو كه بين ديگر گونه ها ديده مي شوند، گياهان دارويي است، كه براي بررسي و پژوهش بيش تر پيرامون آن ها، تا كنون بارها مورد بازديد كارشناسان ايراني و خارجي قرار گرفته و اداره محيط زيست هرمزگان نيز براي نگهداري و پاسداري از آنها، پوشش گياهي اين منطقه را در كنترل خود درآورده است. از نادر ترين پوشش هاي گياهي منطقه هرمزگان و جهان، جنگل هاي حرا است كه با شرايط ويژه اي در آب دريا رشد كرده، سپس گسترش يافته و جنگل هاي ابنوهي را به وجود مي آورند. درختچه حرا از ويژگي هاي اكوسيستم استان هرمزگان، به ويژه جزيره قشم است كه در نواحي پراكنده اي از تنگه هرموز به سوي خاور و اقيانوس هند، در كرانه هاي درياي مكران (درياي عمان) به ويژه در كرانه هاي بندر گواتر ديده مي شود. نام علمي حرا به نام دانشمند بزرگ ايراني ابوعلي سينا، نام گذاري شده است. درختان حرا آب شور دريا را شيرين ساخته و از آن تغذيه مي كنند.

جزيره قشم 
 جزيره قشم بزرگ ترين جزيره ايران است كه در شمال غربي تنگه هرمز قرار دارد. شهر قشم مركز اين جزيره در شمال شرقي جزيره واقع شده است. بندر عباس با 12 مايل آبي فاصله، نزديكترين شهر به قشم است. يك فصل گرم و مرطوب و طولاني و يك فصل كوتاه و معتدل، از ويژگي هاي آب و هوايي جزيره قشم است. صخره هاي ديدني سواحل بندر قشم كه محل تجمع خرچنگ هاي دريايي اند بخصوص در بعداز ظهرها و جنگلهاي حرا كه بين شمال جزيره تا بندر خمير را فرا گرفته است منظره زيبايي را پديد آورده است. نام علمي درختان جنگل هاي حرا به افتخار دانشمند مشهور ايران – بوعلي سينا- كه آنرا حرا ناميده است، نامگذاري شده است.

جزيره هندورابي 
 جزيره هندورابي با 8/22 كيلومتر مربع مساحت، در فاصله 325 كيلومتري بندرعباس و 133 كيلومتري بندرلنگه و در حد فاصل بين دو جزيره كيش و لاوان قرار گرفته است.

جزيره لارك 
 با 7/48 كيلومتر مربع مساحت، در فاصله 18 مايل دريايي از بندرعباس و شش مايل دريايي از شهر قشم در جنوب شرقي اين شهر، در تنگه هرمز قرار دارد. اين جزيره از كوههاي آتشفشاني مخروطي شكل تشكيل شده است. در اين جزيره فعاليت كشاورزي وجود ندارد و تنها فعاليت اقتصادي اكثر اهالي لارك، صيد و غواصي است.

جزيره هرمز
جزيره هرمز صدفي با 9/41 كيلومتر مربع وسعت در فاصله 10 ميلي جنوب شرقي بندر عباس و در ميان آب هاي خليج فارس قرار گرفته است. سطح جزيره هرمز را طبقات سازنده هاي رسوبي و آتشفشاني تشكيل داده و طبقات نمكي نيز به صورت تپه هايي، قسمت اعظم جزيره را پوشانده اند و اكثراً از جنس نمك طعام مي باشند. استخراج و صدور خاك سرخ جزيرة هرمز يكي از مهم ترين منابع درآمد اهالي است.

جزيره هنگام 
 اين جزيره 6/33 كيلومترمربع مساحت دارد و به شكل مخروط ناقصي است كه در كرانه هاي جنوبي جزيره قشم واقع شده است. تنها فعاليت اقتصادي در جزيره هنگام كه اكثر اهالي به آن مشغول اند ماهيگيري و صيادي است. از نقاط ديدني جزيره تأسيسات بندري انگليسي ها است. صيد كوسه در اطراف جزيره يكي از ديدني هاي اين جزيره بشمار مي رود.

جزيره ابوموسي 
 جنوبي ترين جزيره ايراني آب هاي خليج فارس جزيره ابوموسي است. اين جزيره در 222 كيلومتري بندر عباس و هم چنين در 75 كيلومتري بندر لنگه واقع شده است.

روستاي وفايي : شهرستان بروجرد ، بخش اشترنيان ، داراي رودخانه ، باغات ميوه ، سرچشمه و جنگل

روستاي درب گنبد : شهرستان كوهدشت ، داراي مقبره امامزاده شاه محمد (ع) ، بازارچه محلي و رودخانه

روستاي ولي عصر : شهرستان پلدختر ، بخش مركزي ، داراي تالاب هاي سه گانه و پارك مصنوعي

روستاي كمندان : شهرستان ازنا ، بخش مركزي ، داراي رودخانه ، باغات ميوه و زندگي عشايري

روستاي حشمت آباد : شهرستان دورود ، بخش مركزي ، همجوار رودخانه ، چشمه و جنگل

روستاي دره تنگ عليا : شهرستان الشتر ، بخش مركزي ، همجوار رودخانه ، جنگل ، درختان گردو و بيشه

روستاي شول آباد : شهرستان اليگودرز ، داراي آبشار آب سفيد ، رودخانه و ايستگاههاي پيك نيكي 

روستاي بيشه : شهرستان خرم آباد ، بخش سپيد دشت ، داراي آبشار بيشه ، رودخانه سزار ، بازارچه محلي، جنگل

تالاب بيشه دالان بروجرد : اين تالاب زيستگاه پرندگان مهاجر در فصل زمستان و نيز پرندگان بومي و تأمين كننده بخشي از آب منطقه است .

تالاب هاي پل دختر : پلدختر را مي توان شهر تالاب هاي لرستان ناميد ، اين شهر داراي تالاب هاي فصلي و دائمي است كه تالاب گري بلمك با 14 هكتار وسعت بزرگترين آنهاست .تالابهاي پلدختر در تابستان داراي هواي گرمسيري و در زمستان معتدل مي باشند تالاب تكانه ، تالاب لفانه ۱و۲ ، تالاب زردابه ، تالاب سياه ، تالاب بلمك ، تالاب جمجمه ، تالاب كبود ، تالاب ۱و تاف ۱ و ۲ ، تالاب بيشه دالان تالاب گلم سوزه و تالاب پيكه از ديگر تالاب هاي شهرستان پلدختر به شمار مي آيند .

غار دوشه‌ : غار تاريخي‌ دوشه‌ در روستاي‌ كرشوراب‌ از توابع‌ بخش‌ چگني‌ خرم‌آباد واقع‌ شده‌ است ‌. غار دوشه‌ حاوي‌ نقاشي‌ها و كتيبه‌هاي‌ تاريخي‌ متعدد و جالب‌ توجه‌ است‌ . ارتفاع‌ سقف‌ تا كف‌ غار در حدود پنج ‌متر است‌ و داخل‌ آن‌ به‌ شكل‌ دايره‌اي‌ منظم‌ است ‌. بر ديوارهاي‌ مسطح‌ اين‌ غار در حدود 110 نقش‌ با رنگ‌ سياه ‌نقاشي‌ شده‌ و بر ديواره‌ غربي‌ آن‌ نيز به‌ جز نقش‌هاي‌ ياد شده‌ ، دو كتيبه‌ وجود داشته‌ كه‌ يكي‌ به‌ كلي‌ از بين‌ رفته‌ و ديگري‌ نيز محو شده‌ است ‌. مهم‌ترين‌ علت‌ سالم‌ ماندن‌ نقوش‌ كتيبه‌ ، دوري‌ آنها از عوارض‌ طبيعي‌ است‌ . در دهانه‌حفره‌هاي‌ انتهايي‌ غار ، استخوان‌هاي‌ انسان ‌، حيوان‌ و سفال‌هاي‌ شكسته‌ يافت‌ شده‌ است ‌. اين‌ غار اعجاب‌انگيز جزو ميراث‌ ملي‌ ايران‌ در استان‌ لرستان‌ بشمار مي‌رود .

غار كوگان‌ : اين‌ غار يكي‌ از معدود غارهاي‌ مصنوعي‌ است‌ كه‌ به‌ دست‌ انسان‌ در دل‌ كوهستان‌ها بوجود آمده‌ است ‌. اين‌ غار در فاصله‌ هشت كيلومتري‌ خرم‌آباد - كرمانشاه‌ واقع‌ شده‌ است‌ . غار كوگان‌ جزو غارهاي‌ چند طبقه‌است‌ كه‌ دسترسي‌ بسيار سختي‌ دارد . اين‌ غار دژ مانند به‌ استناد سكه‌هايي‌ كه‌ در اطراف‌ آن‌ به‌ دست‌ آمده ‌، به‌ دوره ‌اشكانيان‌ تعلق‌ دارد و طي‌ قرون‌ متمادي‌ به‌ عنوان‌ يك‌ محل‌ سكونت‌ دائمي‌ مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ است ‌.

غار قاژه‌ يا مغار : اين‌ غار در جنوب‌ شرقي‌ "كوه‌ يافته‌" از بخش‌ چگني‌ خرم‌ آباد واقع‌ شده‌ است‌ كه‌ در داخل‌ آن ‌، تعدادي‌ استالاكتيت و استالاگميت دارد . دهانه‌ غار به‌ سوي‌ شرق‌ است ‌. در داخل‌ غار ، حوضچه‌ آب ‌سرد نسبتاً بزرگي‌ با بيش‌ از 5/1 عمق‌ وجود دارد . اين‌ غار ، اقامتگاه‌ موقت‌ شكارچيان‌ است ‌.

غار قمري‌ : غار قمري‌ در غرب‌ دره‌ خرم‌ آباد واقع‌ شده‌ است‌ و سطح‌ داخلي‌ دهانه‌ آن‌ بيش‌ از 200 متر است ‌. طول‌ راهرو غار ، باريك‌ و طولاني‌ است‌ و تاكنون‌ انتهاي‌ آن‌ كشف‌ نشده‌ است‌ .

غار كلماكره پل‌دختر : «كلماكره» به زبان محلي به معني جايگاه بز (كل كوهي) و انجير است . اين غار در 20 كيلومتري شمال باختري شهرستان «پل دختر» واقع شده و از جنبه هاي طبيعي و فرهنگي ، در زمره غارهاي با ارزش كشور است . «كلماكره» در يك منطقه باستاني ، در ارتفاعات معروف به كوه محله و در يكي از دره باغ ها واقع شده است . اين غار از نظر ساختار ، در سازندهاي آهكي دوره كرتاسه به وجود آمده و با توجه به ته نشست هاي رسوبي و آهكي فراوان، حاوي استالاگتيت (چكنده ها) و استالاگميت (چكيده هاي) بسيار زيباست .

رودخانه خرم‌آباد : اين رودخانه دايمي است با طول 80 كيلومتر از ريزابه‌هاي بسياري كه همگي آن‌ها از ارتفاعات پيرامون خرم‌آباد سرچشمه گرفته‌اند ؛ پديد مي‌آيد . اين رودخانه نخست از دره شمال خاوري كوه لپوپياده به سوي جنوب خاوري روان شده سپس به موازات خرم آباد به نصرآباد جريان مي‌يابد و پس از عبور از دره خاوري سفيد كوه به شهر خرم آباد وارد مي‌ شود . در اين شهر با ريزابه بزرگي كه از بلندي‌هاي خاوري سرازير شده مخلوط مي‌شود و در جنوب شهر نز با رودخانه تنگ بهرام كش در هم مي‌آميزد و رو به باختر تغيير مسير داده و به دهستان كرگاه وارد مي‌شود . در اين دهستان با رودخانه دره نسب مخلوط مي‌ شود و پس از عبور از دهستان ويسيان دردهستان هويان به رود كشگان مي‌ريزد . حوزه اين رود ، خليج فارس و درياي عمان است .

رودخانه سزار اليگودرز : رودخانه سزار كه شاخه اصلي رود دز است ، آب هاي خود را از مناطق كوهستاني اليگودرز ، ازنا ، دورود ، اشترينان و بروجرد دريافت مي كند و در مسير راه آهن سراسري به سوي جنوب ايران سرازير مي شود . اين رودخانه در پايين دست، رودخانه دز ناميده شده و سد بزرگ دز روي اين رودخانه ساخته شده است. از شاخه هاي مهم سزار ، رود تيره است كه پس از دريافت آب هاي اشترينان (گله رود ، سراب سفيد ، كرتول و چند رود ديگر) به رودخانه ماربره (كه از به هم پيوستن آب هاي اليگودرز ، دورود و ازنا تشكيل مي شود) مي پيوندد .

سفيدرود
سفيدرود از استان هاي كردستان، آذربايجان سرچشمه مي گيرد. از استان زنجان مي گذرد و در استان گيلان به درياي مازندران مي ريزد.

رود آستاراچاي
رود آستارا مرز ميان ايران و جمهوري آذربايجان است. كناره هاي اين رودخانه از درختان انبوه و بيشه زارها پوشيده است و جلوه اي زيبا دارد.

كَرگان رود
 اين رود بزرگ ترين رودخانۀ ناحيۀ غربي با منطقۀ تالش است. شاخۀ اصلي و مياني اين رودخانه از ارتفاع 3000 متري سرچشمه مي گيرد و با شاخۀ شمالي در ارتفاع 350 متري به هم مي پيوندند. اين رود از شهر "هشت پر" مي گذرد و پلي بر روي آن است.

شفارود
شفارود دومين رودخانۀ پرآب منطقۀ تالش است. شفارود در مسير خود جوي بارهاي متعدد و كوچك را از دو سو در آغوش مي گيرد و با شيبي تند در ناحيۀ "پونل" وارد جلگه مي شود.

ماسوله رودخان
اين رود از ارتفاعات ماسوله سرچشمه مي گيرد و در منطقۀ سرايان به "زيگل" و "ليكوند" تغيير نام مي دهد. حداكثر ارتفاع حوزۀ رود ماسوله 3000 متر است. ماسوله رود در "چومثقال" وارد تالاب انزلي مي شود.

رود شاخزر
رود شاخزر يا جمعه بازار، كه از ارتفاع 3000 متري «مته خاني» سرچشمه مي گيرد. در محل ورود به مرداب انزلي "سيادرويشان" ناميده مي شود. اين رود پيش از رسيدن به مركز تالاب انزلي، شاخۀ "بهمير" را در برمي گيرد.

لنگرود رودخان
اين رود از ارتفاعات 500 متري جنوب لاهيجان، در حوالي منطقۀ آهندان، سرچشمه مي گيرد. اين رود با پيمودن يك پيچ بسيار بزرگ به نام "زاكي بر رودخان"، با پيچ و خم هاي ديگري جادۀ آستانه – لاهيجان را در غرب شهر طي مي كند و در امتداد جنوب غربي – شمال شرقي جريان مي يابد.

شلمان رود
اين رود در محور جادۀ رودسر – لاهيجان نسبتا پرآب است و دو شاخه مهم به نام "تاق ور" از طرف غرب و "شلمان رود" از طرف شرق دارد و در حدود سه كيلومتر پايين تر از شلمان، در يك خم بزرگ به طول 5/2 كيلومتر، "كيارود" به آن مي پيوندد و سپس رودخانه با چند پيچ و خم بزرگ و كوچك، به درياي خزر سرازير مي شود.

پل رود
اين رود بزرگ ترين رود شرق گيلان است. يكي از شاخه هاي بزرگ آن "چاك رود" است كه در غرب تا ناحيۀ "كليشم" و "موسي كلايه" در مقابل رستم آباد در مسير سفيدرود ادامه دارد.