برای مشاهده مشخصات هر استان بر روی ناحیه مربوط به آن در نقشه کلیک کنید

معرفی وبلاگ
تـنـیـده یـاد تـو در تــار و پــودم مـیـهـن ای مـیـهــن/ بـود لـبـریـز از عـشـقـت وجـودم میهن ای میهن/... *ضمن تشکر از بازدید شما کاربر گرامی، امید است توانسته باشیم ذره ای از زیباییهای تمام نشدنی میهن عزیزمان ایران را در این وبلاگ نشان دهیم. راهنمایی های شما بزرگواران، چراغ هدایتگر ما خواهد بود.*
صفحه ها
دسته بندی موضوعی
آرشیو
لینک دوستان
سایت های منبع و مرتبط
لوگوها











كد لوگوي میهن ما

ابزارها و برنامه ها






Google

در وبلاگ میهن ما
در كل اينترنت

تماس با ما

آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 12374210
تعداد نوشته ها : 714
تعداد نظرات : 19

PageRank Checking Icon

آذربایجان شرقی
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
آذربایجان غربی
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
اردبیل
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
اصفهان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
ایلام
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
بوشهر
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
تهران
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
چهارمحال و بختیاری
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
خراسان جنوبی
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
خراسان رضوی
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
خراسان شمالی
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
خوزستان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
زنجان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
سمنان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
سیستان و بلوچستان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
فارس
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
قزوین
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
قم
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
کردستان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
کرمان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
کرمانشاه
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
کهکیلویه و بویراحمد
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
گلستان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
گیلان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
لرستان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
مازندران
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
مرکزی
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
هرمزگان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
همدان
پخش زنده از وبلاگ میهن ما
یزد
پخش زنده از وبلاگ میهن ما

ابزار هدایت به بالای صفحه

اسلایدر


مترجم سایت


پوشاك هر قومي معرف هويت آن قوم است. در كهگيلويه و بوير احمد بنا به فرهنگ و اعتقادات و باورهاي مذهبي و ملي وتحت تأثير شرايط آب و هوايي از پوشاك خاص خود استفاده مي كنند.

 پوشاك زنانه: شامل سرپوش هايي مانند كلچه يا كلاهكوچك و منحني شكلي است كه با دو نخ زير گلو بسته مي شود. براي زيبايي معمولاً سكه هاي طلاي موسوم به اشرفي را به حالت آويخته مي دوزند. كهنه تور در رنگهاي شاد به اندازه 5/1 در 2متر كه به وسيله سوزن قفلي در زيرگلو بسته مي شود از ديگر سرپوش هاي زنانه است. معمولاً اين كهنه يا تور باسوزن قفلي طلا وتزئينات مربوطه به زير گلو بسته مي شود. چارقد از ديگر سرپوشهاي زنانه است كه بر روي كلاه و تور وبه صورت آويخته از پشت سر بسته مي شود. تنوع رنگها سبب زيبايي اين سرپوش است. 
دلگ: نوعي كت زنانه است با آستين هاي بلند. اين تن پوش در رنگهاي مختلف و به اقتضاي سن زن و با تزئينات زيبايي در فصول سرما و مراسم عروسي مورد استفاده قرار مي گيرد. شلوار هاي زنانه ( تمبون يا تنبون) از ديگر تن پوشهاي زنانه است. معمولاً 10-8 متر طول و به اندازه يك متر يا بيشتر عرض دارد. انواع متنوع آن در مراسم مختلف مورد استفاده است. جومه يا جامه زنانه از 5/2 تا 3 متر پارچه در رنگهاي شاد و متنوع و به صورت آستين دار وچاك دار درست مي شود و معمولاً از گردن تا مچ پا ادامه دارد.

پوشاك مردانه: انواع كلاه هاي تركي يا جنس كرك و نمدي وكلاه هاي نمدي گرد و لچك كه به صورت نيم كلاه است از سرپوش هاي مردانه است. تن پوشهاي مردانه را دلگ يا كت درازي كه تا روي زانو را مي پوشاند و با دكمه بسته مي شود و از دو طرف داراي چاك مي باشد و همين طور شال كه از دو متر پارچه و بدور كمر بسته مي شود و جقعه زناره يا چقه زناره كه همانند دلگ بوده و از كنف ساخته شده و كمي دراز تر از دلگ است، تشكيل مي دهد. تنوع رنگ در پوشش و توجه به رنگهاي شاد در مجالس شادي و عروسي و پوشش سياه رنگ در مراسم عزاداري از ويژگي هاي پوشاك زنانه و مردان كهگيلويه و بوير احمد است.

Share

لوي: شير بز و يا گوسفند و گاوي را كه به تازگي زائيده باشند مي دوشند و پس از پخت به صورت جامد در مي آيد. اين غذاي خوشمزه و مقوي مخصوص زمستان و فصول سرد سال است.
 

هره: گندم كوبيده شده را همراه سبزي ترش مزه اي به نام كارده پس از يك شب خيس خوردن در آب مي پزند و غذاي آب دار ترش مزه اي حاصل مي شود.
 

كشك و مغز: مغز گردو را با پياز و كشك مي كوبند و با نان داغ خورده مي شود.
 

كله جوش: دوغ را گرم كرده با ادويه و پياز داغ كه به آن اضافه شده به همراه نان تريد مي كنند.
 

شله بادامي: بادام وحشي را مي كوبند و پس از صاف كردن آن را با برنج مي پزند.
 

شله دوغي: تر كيبي از دوغ و برنج و روغن و پياز داغ و ادويه است.

قورمه: گوشت گوسفند را از استخوان جدا كرده و با پيه سرخ كرده و با اضافه كردن مقداري نمك آن را در ظرفي كه از پوست درست شده نگهداري مي كنند. در مناطق سردسيري و يخبندانهاي زمستانه از اين غذا استفاده مي شود.
 

كلگ و گوشت: تركيبي از گوشت پخته شده و آرد بلوط است كه به صورت كلگ و گوشت در مي آيد.

شوروا: سوپي است مركب از جوجه آب پز و برنج و آب.
از ديگر غذاهاي سنتي مي توان از كلگ و ماست، (نوعي نان) زير چاله اي، شل شلي و نانهاي بركو، كلگي بلبل، نان قندي و حلواي آردي و دوشابي و نشايي را مي توان نام برد. برخي از اين غذا ها جنبه دارويي دارند مثلاً گلفته براي درمان سرفه، يا شله گندمي براي گلو درد يا شوروا براي درمان كوفتگي بكار مي رود.

Share

صد در صد مردم اين استان مسلمان و شيعه اثني عشري هستند و به طور عمده تحت تأثير جاذبه هاي دين جان بخش اسلام شده اند. به هر حال رفتار ديني مردم استان در گراميداشت اعياد اسلامي، عزاداري سالار شهيدان (ع) تكيه اساسي بر حرمت ويژه روزهاي وفات ائمه (ممنوعيت ازدواج)، نامگذاري فرزندان به نام بزرگان دين و ائمه اطهار (ع) همه نشانگر عمق تعصب و ارادت خاص اين مردم به اسلام و شعائر و آيين ها و دستورات آن است كه در شكل بخشيدن به هويت ديني و قومي آنان اثر گذار بوده است.

Share

در ميان مردم كهگيلويه وبويراحمد اشعار حماسي شاهنامه فردوسي از جايگاه خاصي برخوردار است. شاهنامه خواني براي هر فرد علاوه بر جذابيت هاي اقناعي امتياز خاصي نيز دارد. معمولاً افراد شاهنامه خوان تمامي ابيات و صحنه هاي نبرد را از حفظ مي خوانند. سعي شاهنامه خوان بر آن است كه شنونده را در فضاي خيالي صحنه هاي شاهنامه قرار دهد. از اين رو شاهنامه خوان در اين راه كوشش بسيار دارد. اين ادب شفاهي مورد علاقه زن و مرد كهگيلويه و بويراحمد است و معمولاً شبهاي دراز زمستان را با برنامه هاي شاهنامه خواني سپري مي كنند. اين علاقه از قديم الايام به گونه اي بوده است كه نام بسياري از مكانها و جاهاي استان را با نامهاي مندرج در شاهنامه ناميده اند. به نظر مي رسد زندگي عشايري همراه به همه كشمكش هاي آن و محيط جغرافيايي كوهستاني و صعب و سختي هاي آن از يك سو و تلاش افراد با سواد در حفظ هويت ملي خود از سوي ديگر انگيزهاي قوي براي حفظ ادبيات شفاهي در قالب اشعار شاهنامه و بصورت شفاهي و شنيداري بوده است. زيرا بسياري از شاهنامه خوانان هم اكنون نيز فاقد سواد خواندن و نوشتن هستند. از ديگر ادب شفاهي در استان بايد از تك بيتي ها و يا دو بيتي هاي مرسوم با مضامين عاشقانه ياد كرد. يار و دوست، تفنگ و اسب محورهاي اصلي در ميان شعر شاعران است كه به همراه كوه و دشت و صحرا و بهار و چشمه ساران و بطور كلي طبيعت و محل زندگي و ارزشهاي مورد قبول يا هنجارهاي اجتماعي مضامين شعري ادب شفاهي را بعد از شاهنامه خواني شكل مي دهد. بطور مثال چند بيت از اين اشعار را در ذيل بيان مي كنيم.
مو وساورز ني روم ديلگون دياره ديلگون جي دلبره دل تاب نياره    من به كوه ساورز نمي روم زيرا ديلگون پيدا است.
 ديلگون محل سكونت دلبر است و از اين رو دل طاقت ديدن ديلگون را ندارد.
هر چي دارم قربونت غير از تفنگم تفنگم مال دولت سي روز جنگم

اي دلبر همه چيز من فداي تو غير از تفنگم زيرا تفنگ سرمايه اي است و در روز جنگ به درد مي خورد.
از ديگر جلوه هاي ادب شفاهي در كهگيلويه و بويراحمد قصه ها و ضرب المثل هاست. قصه ها علاوه بر پرورش خيال كودكان و سرگرمي بزرگان جنبه هاي آموزنده آن بيشتر مورد نظر بوده است. معمولاً تنبلي و سستي و بيكاري را مذموم داشته و ظالم و ظالم پرستي را مورد نفرت قرار داده است. در اين قصه ها سعي شده است تا روحيه جوانمردي، عدالت خواهي و گذشت و ايثار و كمك به هم نوع و بويژه اقوام و خويشان تقويت شود. اگر چه جنبه هاي منفي نيز در اين داستانها پيدا مي شود ليكن از نظر آموزش هاي مرسوم بسيار آموزنده بوده اند. داستانهايي مثل شاه عباس در لباس درويشي، پادشاه سخاوتمند و عدالت انوشيروان در عدالت خواهي و داستانهاي فهلو و فندين در مذهب بيكاري درسهاي آموزنده براي جامعه اي است كه در آن آموزش هاي كلاسيك مرسوم نبود . قصه هايي همچون وصيت پدر به فرزند، سزاي نيكي، داد و بيداد، زن برادر، يك مشت نمك، وصاياي اسكندر، سرگذست فايز دشتستاني، احمد بي غم، آدم كم شانس، هفت برادران، افسانه ديو و هفت دختر، جغد داور، مكر روباه، باغبان و شغال، غول و آسيابان، بز و ميش، شكارچي و ديو، روباه، كوزه گر، گربه و روباه، قدرت موش، در اين استان رايج هستند كه تنها نمونه هايي از صدها قصه است.


ضرب المثل ها:

اگر صلاح وسرپرستي خانه بدست زن بيفتد موي بز را در سرماي زمستان مي چيند.
مال خود را بپاييد وهمسايه خود را دزد مكنيد.
گرگ قيمت ميشي را كه دزديده نمي داند.
راه دور توشه زياد مي خواهد.
كم بخور هميشه بخور.
سرب سنگين است وباد آورده را باد مي برد.
كار با عجله پيش نمي رود.
كاري كه از روي رضا ورغبت انجام نمي گيرد اشكلات زياد دارد.
وقتي ميشي نباشد بز خواجه كمال است.
جنگ و دعواي فصل كاشت بهتر از صلح موقع برداشت است.
هر كس منتظر كاسه غذاي همسايه ماند گرسنه مي خوابد.
كاه مال خودت نبود، كاهدان مال خودت بود.
نا آبادي اينجاست، اره هم توي اين درخت است.
خرما در بندر زياد است.

Share

وقتي كسي در كهگيلويه بخواهد به سفر برود و كسي عطسه بزند مي گويند، صبر آمد. چند دقيقه صبر كن بعد برو. وقتي يك تار موي سر زني از ساير موهايش جدا شود معتقدند مسافر منزل آنها بزودي بر مي گردد. هرگاه زاغهاي سياه را در حال دسته جمعي مي بينند مي گويند باران مي بارد. مردم كهگيلويه و بوير احمد معتقدند اگر اول هفته يا اول ماه باران ببارد تا آخر هفته يا آن ماه باران خواهد باريد. در فصل زمستان به هنگام جمع آوري خاكستر هاي اجاق آنها به عقب بر گردند مي گويند باران مي بارد. در حجله پسر بچه اي را داخل بغل عروس مي نشانند به نيت اينكه بچه اولش پسر باشد. مردم در استان كهگيلويه و بويراحمد روز شنبه نبايد عزاداري كرد يا به قبرستان رفت زيرا بازگشت دارد و يا ممكن است عزايي دو باره پيش بيايد. وقتي زني زايمان كند تا يك هفته خاكستر خانه آن زن را بيرون نمي برند تا ناف بچه زودتر بيفتد مردم معتقد بودند كه علت مرگ زن زائو آل بوده آل اجنه اي است كه دل و جگر زن زائو را بطور غيبي در مي آورد. از اين رو دار يا زنگي فلزي را به در اتاق زائو آويزان مي كردند.

Share

مرحوم حسين پناهي: مرحوم پناهي يكي از هنرمندان برجسته كشوري داراي تحصيلات حوزوي در مدرسه آيت اله گلپايگاني قم بود. وي تهيه كننده، كارگردان، فيلمنامه نويس، شاعر و نويسنده مشهوري بود آثار ادبي وي عبارتند از: من نئو نازي، دو مرغابي درمه، خروس ها و ساعت ها چيزي شبيه زندگي، دل شير، بي بي يون، پيامبران بي كتاب، گوش بزرگ ديوار، يك گل بهار، گلدانها و آفتاب، ماجراهاي رونالدو مادرش، خوابگردها، آسانسور، به سبك آمريكايي ها، يحيي و گلابتون. بازيگري در فيلم هاي سايه خيال، مزد نا تمام ف اونيار، آرزوي بزرگ، بي بي يون، مهاجران، درمسير تند باد، چاووس، راز كوچك، هي جو، روز واقعه و با با عزيز و سريالها ي متعدد از جمله رعنا، گرگ ها، آينه خيال، محله بهداشت، آشپز باشي، روزي روزگاري، كوچك خان جنگلي، مثل يك لبخند، ايوان مداين، هشت بهشت، قهرمان، كبه، امام علي (ع)، آژانس دوستي، يحيي و گلابتون، آوازمه، دزدان مادر بزرگ، از جمله مهمترين فعاليت هاي هنري مرحوم پناهي بود.

Share

آيت الله ملك حسيني: حضرت آيت اله ملك حسيني فرزند سيد صدرالدين (معروف به صدراله، حكيم و روحاني با نفوذ و مورد اعتماد مردم و عشاير منطقه) در سال 1303 (ه . ش ) در روستاي گوشه از توابع بويراحمد در جوار حرم جدش امامزاده قاسم (ع) پا به عرصه حيات گذاشت. سيد كرامت اله پس از پايان تحصيلات ابتدايي در تل خسرو در سال 1315 به شيراز رفته و به فراگيري علوم ديني پرداخت. مقدمه علوم و ادبيات عرب را در خدمت پدرش پي گرفت و سپس تحصيلات حوزوي خود را در مدرسه منصوريه از محضر اساتيد مسلمي چون حكيم احمد دارابي و آقا ميرزا عبدالكريم يزدي ادامه داد. وي از سال 1325 به قم عزيمت و قريب به 16 سال در محضر استوانه هاي فقهات و اساتيد مبرز از جمله آيت اله العظمي بروجردي، مرحوم آيت اله سيد محمد تقي خوانساري، مرحوم آيت اله حجت كوهكمري و مرحوم آيت اله سيد داماد يزدي گذراند و حدود نه سال در حوزه تدريس امام خميني (ره ) مشغول شد و تقريرات درس او را به رشته تحرير در آورد و بدين جهت مورد عنايت و توجه خاص حضرت امام (ره ) قرار مي گيرد. حضرت آيت اله ملك حسيني در سال 1340 به درجه اجتهاد نائل شدند. سپس به شيراز عزيمت و در مدرسه خان به تدريس طلاب پرداختند. ايشان در سال 1341 به انقلابيون پيوستند و تعقيب مداوم و لحظه به لحظه در مسافرت ها و بازديدها خصوصاً هنگام ورود به عرصه ايلات عشاير، تعرض مكرر به مدارس و بيت ايشان احضار، بازداشت و بازجوييهاي سخت گيرانه، تعطيل كردن مدرسه علميه و حوزه تدريس توسط رژيم، همگي نمونه اي از سوابق مبارزاتي ايشان مي باشد. در ماههاي آخر حيات رژيم پهلوي در تجمعي كه به دعوت ايشان و با حضور گسترده مردم در مسجد حبيب شيراز صورت گرفت با يورش وحشيانه عمال رژيم دستگير و به زندان عادل آباد منتقل شدند كه پس از بروز عكس العمل شديد و اعلان جنگ عشاير بوير احمد و اعتراضات آنها از زندان آزاد گرديدند. پس از آزادي براي تسريع در روند شكل گيري مبارزات مردم غيور استان كهگيلويه و بوير احمد به ياسوج آمده و به هدايت و پي گيري تظاهرات پرداختند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي به عنوان نماينده امام و سپس نماينده مقام معظم رهبري در استان با حضور و همراهي مردم در صحنه هاي انقلاب، پي گيري مشكلات و انعكاس به مسئولين و تلاش در جهت رفع محروميت و تغيير چهره استان، تلاش در جهت حفظ وحدت و امنيت و رفع معارضات و اختلافات محلي و تأكيد بر حفظ ارزشها و شعائر اسلامي نمونه اي از عملكرد ايشان مي باشد.
 

سيد مير احمد تقوي: حجت الاسلام حاج سيد مير احمد تقوي در بهبهان متولد و دو سال بعد به سرزمين پدريش كهگيلويه منتقل شد. پدر او مرحوم آقا مير علي صفدرتقوي عالم شاخص و مشهور به فضل و تقوا در منطقه كهگيلويه بود. حجت الاسلام تقوي خواندن، نوشتن و مقدمات عربي و قرآن را نزد پدر آموخت، مقدمات را در بهبهان نزد مرحوم آقا شيخ عبدالهادي مجتهدي فرا گرفت و درسال 1328 عازم نجف اشرف شد. ايشان در نجف اشرف از محضر بزرگاني چون آقا شيخ محمد علي، آقا شيخ علي رشتي، آقا ميرزا كاظم تبريزي، آقاسيد جليل يزدي، آقاسيد عباس مهري، آيت اله حاج سيد اسداله مدني، آيت اله شيخ علي اصغر اراكي، آيت اله سيد علي سيستاني استفاده كردند. در سال 1338 به ايران بازگشت و در وطن خود كهگيلويه كه از محرومترين نقاط كشور بود سكونت گزيد و همه وجود خود را وقف ترويج دين و ارشاد مردم كرد. ايام ورود به منطقه مقارن با اجراي سياست هاي آمريكايي انقلاب سفيد بود. جامعه آن روز كهگيلويه از جهل و بي سوادي و نا آگاهي از آداب و احكام دين، گرفتاري در عقايد خرافي، ظلم و تعدي خوانين و مالكين حكومتي، هجمه فرهنگي حكومت پهلوي به باورها و ارزش هاي ديني رنج مي برد. ايشان با استحكام و اراده و جديت در عمل شهرت دارند و با تمام همت با هركدام از عوامل ذكر شده متناسب با ماهيت آن به مبارزه پرداختند. آقاي تقوي شخصاً به روستاها، ايلات و عشاير مي رفت و با آنها مي زيست و به آنان آداب و كمال دنيا و آخرتشان را مي آموخت. با آغاز انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني (ره) همه آمال خود را در تحقق اين ا نقلاب مي ديد. لذا همه وجود خود را يكسره د رخدمت ترويج آن قرارداد. موقعيت و نفوذ اجتماعي منحصر به فردي كه داشت توانست مقام هاي دولتي را از سركوب انقلابيون باز دارد و زمينه حضور گسترده مردم را در فعاليت هاي انقلابي فراهم سازد و بدين ترتيب انقلاب را در منطقه كهگيلويه با درايت وبدون خسارت تا تحقق پيروزي هدايت كند. پس از انقلاب نيز هم خود را متوجه‌ تأسيس و استقرار نهادهاي انقلابي و افزون بر اين جلب توجه اولياي امر و به نيازهاي اساسي و گسترده اين منطقه كرد. حجت الاسلام تقوي به رغم دلبستگي به نظام مقدس جمهوري اسلامي از پذيرش مناصب رسمي در جمهوري اسلامي نيز اجتناب كرد حتي در يكي از ديدارهاي ايشان با حضرت امام (ره) در برابر تمايل آن بزرگوار براي تقبل امامت جمعه دهدشت، ايشان با همان تواضعي كه نسبت به امام داشتند از پذيرش اين سمت عذر خواستند. با تأسيس مدرسه علميه ولي عصر (عج ) دهدشت به تربيت طلاب همت گماشت و در تربيت طلاب روشي سختگيرانه دارند و حاصل اين روش تربيت دهها طلبه فاضل و متعهد مي باشد. يكي ديگر از فعاليت هاي ايشان رفع منازعات محلي است كه با وساطت ايشان به سهولت فيصله مي يابند. رسيدگي به خانواده هاي بي بضاعت، تاسيس مسجد و حسينه هاي بسيار و تجديد شكوهمند امامزاده سيد محمود (جد اعلاي ايشان) از ديگر آثار و بركات وجود ايشان است. ايشان با همه شهرت و نفوذ كلامي بسيار ساده وبي پيرايه زندگي مي كند و با آنكه از مراجع بزرگ عصر چون و حضرت امام خميني (ره)، آيت اله خويي و آيت اله شاهرودي اجازات مبسوطي داشته ولي از وجوهات شرعي استفاده نمي كند و زندگي شخصي خود را از طريق كشاورزي و مشغلات اندكي كه دارد اداره مي كند. از آثار قلمي او نيز مي توان مختصري از خاطرات، درآينه وجدان، مجموعه نامه ها و اعلاميه ها نام برد.

Share

دكتر سيد علي ملك حسيني: دكتر ملك حسيني فوق تخصص پيوند اعضا و جراح عروق، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شيراز و از چهره هاي ماندگار كشور مي باشد. دكتر ملك حسيني نخستين پيوند كبد در ايران از فرد زنده به زنده را انجام دادند و در دايره المعارف پزشكي به عنوان پدر پيوند كبد در ايران معرفي شده اند.

دكتر امين اله نيك اقبال: دكتر نيك اقبال فوق تخصص چشم پزشكي، عضو آكادمي چشم پزشكي آمريكا و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران است. دكتر نيك اقبال جراح بيماريهاي نادر چشم قرينه و پيوند چشم در دنيا مي باشد.

Share

بافت قالي و قاليچه طي سالهاي متمادي در ميان عشاير كهگيلويه و بوير احمد تكامل يافته است. بويژه بافت قاليچه در ميان ايل نشينان و روستاييان بيشتر توليد مي شود و به دليل سهولت حمل و نقل طرفداران بيشتري دارد. قالي و قاليچه جزو وسايل ضروري زندگي ايل نشينان و جزو اصلي جهيزيه دختران مي باشد. اجزاي تشكيل دهنده قالي عبارتند از: پود، تار، پرزيا خواب قالي. در اين استان جنس تارها از پنبه يا مخلوط پشم و مو است و جنس پودها از پشم يا پنبه مي باشد. اما جنس پرز از پشم است و گاهي از كامواهاي رنگي ( اكريليك ) نيز استفاده مي شود. دستگاههاي بافندگي قالي و قاليچه در غالب نقاط اين استان ساده بوده و توسط خود بافندگان ساخته مي شود و مثل ساير عشاير و ايالات ايران از نوع دار افقي است. براي بافت يك قالي ممكن است يك يا دو زن به اتفاق هم كار كنند. زنان بافنده استان كهگيلويه و بوير احمد با تلفيق ذوق و سليقه خود و با بكار بردن نقوش و طرحهاي عشايري قاليهايي مي بافند كه بسيار زيباست. اين نقوش برگرفته از پيشينيان و نسل هاي قبلي است كه به بافندگان امروزي انتقال يافته است و با نقوشي از طبيعت پيرامون خود و اشياء خود و اشياء مورد علاقه توليد كنندگان تركيب و مزين شده است. تعدادي از اين نقوش به دليل مجاورت عشاير كهگيلويه و بوير احمد با عشاير قشقايي و بختياري وارد بافته هاي اين عشاير شده است. يكي از نقوش تزييني و قديمي قالي هاي استان كهگيلويه و بوير احمد نقش حوض نام دارد. اين نقشه مختص زمينه و متن قالي است. نقش حوض با استفاده خطوط شكسته فضاهاي هندسي متن قالي بوجود مي آيد و بيشتر اوقات با نقوش گل خرده ( نقوشي كوچك مانند گل پنج پر ، چنگ) اطراف حوض ها و فضاهاي خالي پر مي شود. حوض انواع مختلفي دارد  نقش حوض ساده: بيشتر در قالبهاي قديمي ( تقريباً 130 سال پيش) ديده مي شود. اين نقش از يك مربع ساده تشكيل شده و در پيرامون آن هيچ نوع گل خرده اي وجود ندارد و در وسط آن نقش چنگ را مي توان ديد.
 

نقش حوض چند ضلعي: در اين نوع نقش شكستگي خطوط بيشتر شده و اطراف و درون آن با خرده نقش پر شده است. در نمونه اي كه تقريباً متعلق به 90 سال پيش است، نقش حوض شش ضلعي كه در پيرامون و درون با خرده نقش مزين شده است، ديده مي شود.

نقش حوض با نشان ساساني: اين نقش در قالي هايي كه تقريباً قديمي هستند، وجود دارد.
 

چند حوض در وسط: نمونه هايي از قالي هاي متعلق به 60 سال پيش به اين طرف ديده شده است كه نقش حوض هاي بزرگي در متن قالي و حوض هاي كوچكي پشت سر هم قرار گرفته اند.
 

حوض در حوض: در اين نقش تنوع شكستگي ها بيشتر شده و شكلي را پديد مي آورند كه به نقش حوض در حوض معروف است. اين نمونه ها در 40 سال اخير بيشتر ديده مي شوند.
از ديگر نقوش رايج در استان كهگيلويه و بوير احمد نقش خشت مي باشد. در اين نوع نقش متن قالي به مربع هاي 20 × 20 سانتي متر تقسيم و درون هر مربع يك طرح مستقل از ديگري بافته مي شود. پيرامون مربع ها با يك حاشيه ساده محاط شده است و درون خشت ها از شكل هاي ساده شده طبيعي و اشياي مورد علاقه بافندگان منقوش مي گردد. سرو يكي از شكل هاي ساده شده طبيعي است كه در ميان خشت ها بافته مي شود. صنوبر و سرو كه در جنگل هاي سرسبز اين خطه به صورت تكه درخت ديده مي شوند براي هنرمند قاليباف ياد آور سرسبزي جنگل و نمادي از شادابي و خرمي است. اصولاً سرو در هنر ايراني به عنوان درخت مقدس و مظهر بهار و سرسبزي و مردانگي است. استفاده از سرو در تمدن آشوري و ايلامي و پس از آن در هخامنشي ديده شده است. سروهاي قالي هاي عشاير كهگيلويه و بوير احمد به شكل يك سرو ايستاده با شاخه هاي افقي است. اين نوع سرو در حجاري هاي تخت جمشيد نيز ديده مي شود. نقوش حيوانات در قالي هاي كهگيلويه و بوير احمد نيز رايج است. حيواناتي از قبيل آهو، شير، خرس، كبك كه سمبل زيبايي، شجاعت محسوب مي شوند. از نقوش حيوانات نقش شير اهميت ويژه اي دارد. در بعضي از قالي ها يك يا دو شير بزرگ در وسط قالي و شيرهاي كوچكي در اطراف شير بزرگ قرار مي گيرند كه نشان دهنده شجاعت و عظمت شير بزرگ در برابر ديگر شيرها است. شيرهاي بافته شده قالي هاي اين خطه داراي يال و كوپال هستند. نقش سماور كه در كنار نقش گياهي بافته مي شود و در سرتاسر متن قالي با تغييراتي در رنگ بافته مي شود از نقوش ديگر قالي هاي عشاير استان كهگيلويه و بوير احمد است. از نقوش بكار رفته در قالي هاي عشاير از دو نقش نعلبكي و كله اسبي مي توان نام برد كه بيشتر در بافته هاي عشاير همجوار با عشاير قشقايي ديده مي شود. اين نقش به موازات حاشيه قالي، بصورت دو ستون با سرستون اسبي شكل در دو طرف قالي قرار مي گيرد و يادآور سرستون هاي تخت جمشيد است. حاشيه قالي هاي بوير احمد بسيار ساده است و شامل نقوش سرو و زنگوله، پنجه خرسي، صنوبري، گلسرخي، كژدمي و پنجره اي مي باشد. حاشيه هاي قالي هاي قديمي داراي تنوع بيشتري است و از نقوش هندسي در آنها استفاده شده است.

Share

گبه كهگيلويه و بوير احمد، نوعي فرش با پرزهاي بلند و چند پوده است كه ابعاد آن حدود 150 در220 سانتي متر مي باشد. جنس پرزگبه هاي قديمي از پشم خود رنگ و جنس تار آن مخلوط پشم و مو و پود آن از پشم بود. گبه هاي رنگي كه اخيراً در اين استان بافته مي شوند تار آنها گاهي از پنبه تهيه مي شود . عشاير كهگيلويه و بوير احمد از گبه جهت فرش كردن چادرهايشان استفاده مي كنند. در گذشته اين محصول كمتر جهت فروش به بازار عرضه مي شد و چون محصولي خود مصرفي بود و در بافت آن قيد و بندهاي رايج بازار را نداشتند، نقوش و رنگهاي دلخواه و متناسب سليقه خود را در بافت گبه بكار مي بردند. امروزه بعضي گبه بافان اين استان مواد اوليه مصرفي را از سفارش دهندگان تحويل گرفته و در ازاي بافت دستمزد دريافت مي كنند. در طرح گبه از نقوش هندسي، بويژه نقوش حوضي شكل كه به نقش حوض معروف است، بسيار استفاده مي شود . نقش حوض در گبه معمولاً از يك تا سه لوزي بزرگ در وسط و متن گبه تشكيل مي شود. اين نقش معمولاً در گبه هاي خود رنگ بكار مي رود. نقش ديگري كه در بيشتر گبه ها بكار مي رود نقش چنگ است كه هم در گبه هاي خود رنگ و هم در گبه هاي رنگي ديده مي شود. اين نقش به صورت يك رو در گبه هاي خودرنگ و هم در گبه به كار مي رود. چنگ يك رو نشان دهنده چنگي است كه بازوهاي آن به سمت خارج مي باشد ولي بازو ها و زوايد چنگ دورو هم به سمت داخل و هم به سمت خارج بافته مي شود. گاهي چنگ در تمام سطح گبه، پشت سرهم و چسبيده به يكديگر تكرار مي شود و گاهي نيز به صورت گلهاي جدا از هم در گبه به كار مي رود. گبه داراي نقش هاي مختلفي است.
 

نقش شير: از ديگر نقوش گبه است كه هم در گبه هاي رنگي و هم در گبه هاي خودرنگ كاربرد دارد. نقش شيرها گاهي به صورت تك و كوچك در بين گلهاي متنوع كوچك و گل خرده ها بافته مي شود. گاهي اوقات شيرها پشت سرهم به صورت كوچك تكرار مي گردد. پاره اي اوقات نيز شيرها بزرگ هستند و بصورت يك شير تنها يا دو شير نشسته روبروي هم يا ايستاده كه شمشيري در دست دارند. به نشانه قدرت و جنگجويي ديده مي شوند فضاي اطراف شيرها نيز با گلهاي كوچك پر مي شود.
 

نقش قاب قرآني: اين نقش كه همان نقش بوته است ، بدليل تزئينات بوته ها در اطراف قرآن ها به نام قاب قرآني معروف است و در گبه هاي رنگي يا خود رنگ بكار مي رود. گاهي اوقات تمام سطح گبه را مي پوشاند. اين نقش از روزگاران قديم بر روي انواع دستبافت ها مانند قلمكار، قالي و ترمه بكار رفته و رايج ترين نوع آن به « بته جقه اي» مشهور شده است.

نقش گل و بلبل: در اين نقش كه از رايج ترين نقوش گبه هاي عشاير كهگيلويه و بوير احمد است، دو بلبل روبروي يكديگر بر روي يك شاخه گل كه گل هاي آن همان نيم گل هاي هشت پر است ، نشسته اند.

نقش گل خرده:
از نقوشي است كه در گبه هاي خود رنگ استان كهگيلويه و بوير احمد رايج است. گل خرده ها از نقوش متنوعي مانند چنگ و ستاره تشكيل مي شوند و متن گبه با اين نقوش كوچك و با نظمي خاص پر مي شود. از ديگر نقوش اين استان كه در گبه هاي رنگي و خود رنگ عشاير بكار مي رود ، نقش ستاره است كه در كنار يكديگر بافته شده و حد فاصل آنها شكلي شبيه لوزي ايجاد مي شود.

 

نقش كاجي: نقش كاج كه مانند سرو مظهر سرسبزي و جواني و زندگي است در گبه هاي عشاير استان كهگيلويه و بوير احمد به صورت درخت هاي كاج جدا از يكديگر تمام متن گبه را مي پوشاند. نقش كاجي در بعضي از گبه هاي خودرنگ مناطق توليد گبه (از جمله سربيشه) ديده مي شود.

نقش گل كلميد: اين نقش شبيه كلم باز شده است . اين نگاره شباهت زيادي به گل شاه عباسي بدون ساقه و برگ دارد.

نقش سماوري:
اين نقش در تمام متن گبه تكرار مي شود . در كنار ورودي سماورها نقش سروي كه سر آن كمي خم شده است ، ديده مي شود. نقش سماوري روي گبه ها با نقش سماوري قالي ها متفاوت است.حاشيه گبه هاي كهگيلويه و بوير احمد مانند حاشيه قالي ساده ولي هندسي تر است. از معروف ترين و زيباترين حاشيه ها مي توان از حاشيه شيري، حاشيه خشت، حاشيه گل، حاشيه چنگ و حاشيه كژدمي نام برد.

Share

گليم بافي در اين استان بيشتر توسط زنان و دختران عشاير و روستايي و در بيشتر مناطق استان بافته مي شود. سابقه گليم بافي در اين استان بسيار طولاني و شباهت زيادي به گليم بافي در استان فارس دارد. از مراكز مهم گليم بافي مي توان موردراز عليا، موردراز سفلي، گنجه كان، يوسف آباد، سپيدار و تنگ سرخ در نزديك ياسوج و منطقه سادات محمودي در 105 كيلومتري ياسوج را نام برد. منطقه مهم ديگر توليد گليم منطقه "بهمني" سردسير از توابع دهدشت واقع در 250 كيلومتري ياسوج را نام برد. منطقه مهم ديگر توليد گليم منطقه دوگنبدان نيز در نقاطي مانند سربيشه، بيد زرد، دره پلنگي بافت گليم رواج دارد. در بي بي حكيمه در 85 كيلومتري دو گنبدان كه منطقه اي عشايري است، بافت گليم از رونق ويژه اي برخوردار است. نقوش بكار رفته در گليم هاي عشايري استان كهگيلويه و بوير احمد بسيار متنوع است كه از ميان آنها مي توان به نقش شانه يا شونه اشاره كرد. اين نقش در اكثر نقاط استان در بافت گليم بكار مي رود ولي در هر منطقه با منطقه ديگر متفاوت است.
 

نقش لوزي: نقشايه ديگري است كه در گليم هاي عشاير استان ديده مي شود. تنوع رنگ آميزي و تنوع نقش لوزي در مناطق توليد گليم، بويژه در مناطق سادات محمودي بسيار چشم گير است.
 

نقش آغاجري: يكي ديگر از نقوش رايج در گليم اين استان است كه هميشه در تركيب بندي افقي به كار مي رود احتمال دارد بدليل مجاورت عشاير اين استان با عشاير قشقايي اين نقش از گليم هاي آنها اقتباس شده باشد.

نقش چهارپر:
از نقوش بسيار جالب گليم هاي اين منطقه است كه معمولاً بصورت تك گل هاي مجزا از يكديگر در تركيب بندي هاي افقي و لوزي ديده مي شود.


نقش خراساني: اين نقش كه معمولاً در تركيب بندي افقي گليم هاي عشايري به كار مي رود به دو شكل متفاوت مشاهده شده است.

نقش چنگ: نقش زيبايي است كه زينت بخش بسياري از گليم هاي منطقه است و اغلب درتركيب بندي لوزي مشاهده مي شود. ديگر نقوش بكار رفته در گليم هاي اين خطه عبارتند از: نقش پرنده ، نقش دانه بيگي، نقش گل تهراني و نقش في البداهه. حاشيه گليم هاي استان كهگيلويه و بوير احمد بسيار ساده است و تنوع كمتري در آن ديده مي شود . معروف ترين حاشيه ها عبارتند از: حاشيه خراساني، حاشيه هفت و هشت، حاشيه كتابي و حاشيه بندروي.

Share
X